شاید عادت دارید ناخودآگاه مداد یا خودکار خود را بجوید. حتی اگر جویدن مداد و خودکار به شما در تمرکز کمک کند، هر بار که جسم سختی را گاز میگیرید، خطر شکستگی یا ترکخوردگی دندان را افزایش میدهید. با درک خطرات مرتبط با این عادات و اقداماتی برای اجتناب از آنها، میتوانید از لبخند خود محافظت کرده و دندانهای قوی و سالمی داشته باشید. ما در این مقاله به بررسی خطرات ناشی از جویدن مداد و خودکار برای دندانها پرداخته و روشهایی را برای ترک این عادت به شما معرفی میکنیم.
چرا جویدن اجسام سخت به دندانها آسیب میرساند؟
دندانهای ما برای تحمل نیروی جویدن معمولی طراحیشدهاند، اما برخی از اجسام سخت فشار بیش از حدی بر مینای دندان (لایه بیرونی محافظ دندانها) وارد میکنند. هنگام گاز گرفتن یک جسم سخت نیروی واردشده میتواند باعث ایجاد ترکهای کوچک تراشه و حتی شکستگی در مینای دندان شود. جویدن مکرر مانند ساییدن دندانها است که میتواند اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و سایر مشکلات دندانی را تشدید کند.
رابطه جویدن مداد و خرابی دندان
حتی اگر آسیب دندان بلافاصله قابلمشاهده نباشد، فشار مکرر مینای دندان را ضعیف و آن را برای ترک خوردن و حساسیت مستعد میکند. هنگامیکه مینای دندان آسیب میبیند، باکتریها میتوانند وارد دندان شوند و خطر پوسیدگی و سایر مشکلات را افزایش دهند.
آیا جویدن مداد باعث ترک خوردن دندانها میشود؟
جویدن مداد یک عادت رایج، بهخصوص در کودکان و نوجوانان است، اما عواقب ناخوشایندی برای دندانها به همراه دارد. هنگامیکه شما مداد را میجوید، نیروی زیادی به دندانهایتان وارد میشود.
این نیرو میتواند باعث ایجاد ترکهای ریز در مینای دندان شود که در ابتدا قابلمشاهده نیستند. با گذشت زمان این ترکها بزرگتر شده و میتوانند به عصب دندان آسیب برسانند و باعث درد و عفونت شوند.

روشهای ترک عادت جویدن خودکار یا مداد
اجتناب از این عادات مضر میتواند خطر شکستگی، تراشه و سایش دندانها را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد. در ادامه چند روش ساده برای ترک این عادت و نحوه محافظت از دندانها را آوردهایم:
1. یک جایگزین برای جویدن پیدا کنید:
اگر عادت به جویدن خودکار یا اجسام سخت مثل یخ دارید، آنها را با گزینههای ایمنتری جایگزین کنید. جویدن آدامس بدون قند میتواند به رفع نیاز به جویدن بدون واردکردن فشار به دندانها کمک کند. میتوانید برای ترک عادت جویدن مداد و خودکار، آن را با لاک ناخن یا مواد تلخمزه رنگ کنید.
2. هوشمندانه غذا بخورید
لقمههای کوچکتر بردارید و از دندانهای خود برای باز کردن بستهها یا شکستن آجیل خودداری کنید. یاد بگیرید که غذاهای نرمتر و مناسب برای دندانها بخورید و قبل از جویدن، اجسام سخت را به قطعات کوچکتر تقسیم کنید.
3. میان وعدههای سفت نخورید:
غذاهای سفت مانند آجیل، پاپ کورن و میان وعدههای ترد را با احتیاط مصرف کنید و از گاز گرفتن با شدت زیاد پرهیز کنید. میتوانید آجیلهای پوستکنده شده یا میوهها و سبزیهای برش خورده را انتخاب تا از فشار غیرمنتظره بر دندانهای خود جلوگیری کنید.
4. به دنبال درمان اضطراب خود باشید
یکی از دلایل اصلی جویدن مداد و خودکار، اضطراب و استرس است. بسیاری از افراد بهطور ناخودآگاه برای کاهش تنش و اضطراب، اقدام به جویدن اجسام مختلف میکنند.
اگر شما نیز به این عادت مبتلا هستید، بهتر است به دنبال راههایی برای مدیریت اضطراب خود باشید. تکنیکهای آرامسازی مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و ورزش منظم میتوانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند.
صحبت با یک مشاور یا روانشناس میتواند در شناسایی و مدیریت عوامل ایجادکننده اضطراب بسیار مفید باشد. با درمان ریشهای اضطراب، میتوانید بهطور مؤثر عادت جویدن مداد و خودکار را ترک کنید و از آسیبهای احتمالی به دندانهایتان جلوگیری کنید.

5. سردردهای تنشی خود را درمان کنید
بهجای جویدن مداد و خودکار، افرادی که دچار سردردهای تنشی هستند، باید با روانپزشک و دندانپزشک مشورت کرده و درمان مناسب را دریافت کنند.
6. از ارتودنسیهای دهانی استفاده کنید
اغلب افراد برای کاهش درد و فشار روی فک و مفاصل آن به جویدن مداد و خودکار یا اجسام سخت روی میآورند. جویدن اجسام سخت فک را در موقعیتی راحتتر قرار میدهد و درنتیجه درد را تسکین میدهد؛ اما جویدن مداد توصیه نمیشود، زیرا میتواند به دندانها آسیب رسانده و باعث شکستگی یا ترکخوردگی آنها شود.
بهجای پوشاندن درد با دارو یا جویدن مداد و خودکار، چرا آن را از منبع درمان نکنید؟ دندانپزشک برای شما میتواند یک ارتودنسی دهانی سفارشی طراحی و به حفظ فک در جای خود کمک کند. با استفاده از این ارتودنسی دهانی تنش و درد فک را تسکین پیدا میکند.
7. معاینات دندانپزشکی منظم داشته باشید
معاینات دندانپزشکی منظم به تشخیص زودهنگام هرگونه نشانه سایش دندان یا شکستگیهای کوچک کمک میکند. دندانپزشک شما میتواند سلامت مینای دندان شما را کنترل کرده و توصیههایی برای محافظت از دندانهایتان ارائه دهد. نباید ترس از دندانپزشکی شما را از چکاپ های دوره ای منع کند.
8. اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را درمان کنید
اولین قدم برای درمان TMD، یافتن موقعیت صحیح برای فک است. پس از تعیین این موقعیت، یک وسیلهی ارتودنسی دهانی سفارشی ساخته میشود. این وسیله به فک کمک میکند تا در موقعیت صحیح قرار بگیرد و درنتیجه، تنش و درد را کاهش میدهد. بهجای اینکه فقط درد را با دارو تسکین دهیم، میتوانیم با درمان ریشهای مشکل، آن را برطرف کنیم. این وسیلهی ارتودنسی بسیار راحت است و دندانپزشک میتواند آن را بهراحتی تنظیم کند.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی اغلب به دلیل مشکلات مربوط به دندانها ایجاد میشود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمانهای ترمیمی دندانپزشکی باشد تا وضعیت دندانها بهبود یابد. از دست دادن یا شکستگی دندانها میتواند فشار زیادی به مفصل فک وارد کند؛ بنابراین، جایگزینی دندانهای ازدسترفته بخش مهمی از درمان TMD است.

عادت جویدن مداد در کودکان و روشهای ترک آن
جویدن مداد در کودکان علاوه بر آسیب به دندانها ممکن است نشانهای از اضطراب باشد. برای ترک این عادت ابتدا باید علت اصلی آن را بررسی کرده و سپس با صبر و حوصله، از روشهای زیر برای ترک آن استفاده کنید:
- آموزش عواقب جویدن مداد
- استفاده از یادآورهای بصری
- جایگزینی رفتارهای نامناسب با رفتارهای مثبت و سیستم پاداش
ترک جویدن اجسام سخت نیازمند زمان و همکاری والدین است. با ایجاد یک محیط آرام و حمایتی و با کمک گرفتن از متخصصان میتوانید به کودکان کمک کنید تا این عادت را ترک و از سلامت دهان و دندان خود محافظت کنند.
جمعبندی
جویدن مداد و خودکار، عادتی بهظاهر بیضرر است که میتواند بهمرورزمان، به دندانهای شما بهشدت آسیب برساند. با تغییر جویدن اجسام سخت، نهتنها از دندانهایتان محافظت میکنید، بلکه از هزینههای سنگین درمان و ترمیم دندان نیز جلوگیری میکنید. به یاد داشته باشید، دندانهای شما ابزار نیستند – با آنها با دقت رفتار کنید. دندانها لبخند شما را برای سالهای آینده روشن و سالم نگه خواهند داشت. پس همین امروز تصمیم بگیرید که به دندانهای خود اهمیت بیشتری بدهید.