شما هم از دندانپزشکی می‌ترسید؟ ترس از دندانپزشکی یک مشکل رایج است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ترس می‌تواند به حدی شدید باشد که افراد را از مراجعه به دندانپزشک بازدارد، حتی موقعی که دچار دندان‌درد وحشتناکی هستند.
اگر شما هم ازجمله افرادی هستید که از رفتن به دندانپزشکی می‌ترسید، نگران نباشید! شما تنها نیستید. برای غلبه بر این ترس راهکارهای مختلفی وجود دارد. در این مقاله، به بررسی علل رایج ترس از دندانپزشکی، راهکارهای مؤثر برای مقابله با این ترس و نکات مفیدی برای تجربه‌ای آرامش‌بخش‌تر در مطب دندانپزشک می‌پردازیم.
ریشه‌های ترس از دندانپزشکی
ترس از دندانپزشکی، که به‌عنوان دنتوفوبیا نیز شناخته می‌شود، مشکلی رایج است که می‌تواند منجر به اجتناب از مراقبت‌های دندانی و مشکلات بهداشت دهان و دندان شود.
برای مقابله با ترس ابتدا باید آن را خوب بفهمید. باید ریشه‌های ترس هایتان را بکاوید و مثل زنجیر، به ابتدای قلاب آن برسید. یک قلم و کاغذ بردارید و خوب فکر کنید. سپس تمام تجربیات و احساساتی که برای اولین بار با ذکر نام دندانپزشکی یا رفتن به مطب داشته‌اید روی کاغذ بنویسید. به‌طورکلی این احساسات ناخوشایند از موارد زیر نشاءت می‌گیرد:
تجربیات منفی قبلی در مطب دندانپزشک
بسیاری از افراد از دندانپزشکی به دلیل خاطرات ناخوشایندی که درگذشته در مطب دندانپزشک داشته‌اند، می‌ترسند. این خاطرات می‌تواند شامل درد حاد یا مزمن حین درمان، عدم رضایت از نتیجه کار، رفتار نامناسب دندانپزشک یا کارکنان، احساس عدم کنترل حین درمان، و یا محیط نامطبوع و غیربهداشتی مطب باشد.
ترس از درد آمپول
ترس از درد سوزن یکی از شایع‌ترین دلایل ترس از دندانپزشکی است. گاهی اوقات افراد آستانه تاب‌آوری پایینی به درد دارند. این ترس می‌تواند ناشی از خاطرات دردناک تزریق یا درمان‌های قبلی حساسیت ذاتی به درد باشد.
اضطراب در مورد ناشناخته‌ها
بسیاری از افراد از دندانپزشکی به دلیل ترس از ناشناخته‌ها مانند عدم آگاهی از مراحل درمان، ترس از عوارض احتمالی و عدم اطمینان می‌ترسند. وقتی از آینده خبر نداریم، احساس می‌کنیم که نمی‌توانیم روی آن کنترل دائمی داشته باشیم و همین موضوع موجب اضطراب و نگرانی شدید قبل از درمان، تصورات منفی و افزایش درد حین درمان می‌شود.
ترس از دست دادن کنترل
بسیاری از افراد ترس از دست دادن کنترل حین درمان، احساس درماندگی، عدم اعتماد به دندانپزشک، و میل به استقلال دارند. ترس از دست دادن کنترل می‌تواند منجر به اضطراب شدید، مقاومت در برابر درمان و احساس خفگی حین درمان (مثلاً اینکه نمی‌توانید آب دهانتان رو به‌خوبی قورت دهید) شود.
احساس شرم یا خجالت در ترس از دندانپزشکی
شاید مهم‌ترین علت نرفتن به مطب یا کلینیک دندانپزشکی همین احساس شرم و خجالت ناشی از قضاوت شدن باشد. برخی از افراد از دندانپزشکی به دلیل خاطر قضاوت، نگرانی از ظاهر دندان‌هایشان و یا احساس شرم از عدم مراقبت کافی از دهان و دندان خود، می‌ترسند. حتی گاهی از افراد به دلیل ترس از هزینه های دندانپزشکی مثل قیمت ایمپلنت دندان به مطب مراجعه نمی کنندو شاید بهتر باشد پای ویژگی عزت‌نفس پایین را هم به این مسئله بازکنیم.
داشتن اختلالات اضطراب یا بیماری‌های زمینه‌ای
گاهی اوقات ترس ما ناشی از بیماری اضطراب مزمن یا حتی داشتن بیماری‌های بالینی است که اضطراب را تشدید می‌کند. بیماری‌هایی مثل فشارخون، اختلال اضطراب اجتماعی، آریتمی های قلبی و … نمونه‌هایی از این موارد هستند.
تکنیک‌های غلبه بر ترس از دندانپزشکی
خوب حالا که ریشه ترس هایتان را در قسمت قبلی پیدا کردید، اکنون باید به دنبال بهتر کردن اوضاع باشید. روان‌درمانی و تکنیک‌های شناختی رفتاری قدم دوم برای غلبه بر ترس هایتان است. باید صبور باشید و با خودتان مهربان باشید. می‌دانیم! قدم‌های اول شاید دشوار باشد، اما به امتحانش می‌ارزد. اینکه مدت‌ها بترسید و به دندان‌هایتان نرسید بهتر است یا اینکه به داشتن دندان‌های زیبا افتخار کنید؟
تکنیک حواس پرستی برای ترس از دندانپزشکی
برای اینکه حواس خود را از درمان یا رفتن به مطب پرت کنید، به چیز دیگری به‌شدت فکر کنید. مثلاً یک معما را در ذهن خود حل کنید. برای آخر هفته در ذهنتانیم همانی ترتیب دهید. می‌توانید یک کار سخت برای خودتان در نظر بگیرید برای مثال سعی کنید هر انگشت پایتان را به‌تنهایی تکان دهید، بدون اینکه انگشتان دیگر را حرکت دهید. بازی هوپ انجام دهید، اما ضریب‌های سختی انتخاب کنید. با این کار ذهن فریب خورده و اندام‌های بدن سیگنال‌های اضطرابی و ترس ارسال نخواهند کرد.
تمرین‌های ذهن آگاهی انجام دهید
در تمام حوزه‌های روان‌درمانی، تمرین‌های ذهن آگاهی همیشه پیشنهاد می‌شود. قبل و حین مراجعه به دندانپزشک از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا برای کاهش اضطراب خود استفاده کنید.
غلبه بر قضاوت با انتخاب دندانپزشک دلسوز و دوره‌دیده
انتخاب یک دندانپزشک که به سابقه منفی شما در دندانپزشکی توجه و برای ایجاد تجربه‌ای آرامش‌بخش و بدون استرس تلاش کند، می‌تواند در غلبه بر ترس شما بسیار کمک‌کننده باشد. هیچ اشکالی ندارد که روی پیدا کردن یک کلینیک دندانپزشکی خوب وقت بگذارید و برای دندان‌پزشکتان این ترس را توضیح دهید. دندان‌پزشکان خبره، بر این مسئله تبحر کافی دارند.
استفاده از داروهای آرام‌بخش با نظارت پزشک
گاهی اوقات، ترس از دندانپزشکی علی‌رغم انجام تکنیک‌های بالا، بازهم شما را دچار چالش کرده و ممکن است مشکلات دهانی و دندانی شما را تشدید کنند. یا شاید به علت اصلی بیماری‌های بالینی هستند که نمی‌توانید آن را برطرف کنید. در این‌گونه مواقع باید از درمان‌های دارویی جانبی هم استفاده کنید. در صورت نیاز، از دندانپزشک خود در مورد امکان استفاده از داروهای آرام‌بخش خفیف برای کاهش اضطراب خود سؤال کنید یا می‌توانید با یک روان‌پزشک برای تجویز داروهای ضد اضطراب و آرام‌بخش مشورت کنید.
بسیاری از مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی، انواع مختلفی از روش‌های دارویی آرام‌بخش را نیز به بیماران ارائه می‌دهند. مثلاً استفاده از مواد استنشاقی و داخل وریدی آرام‌بخش یا حتی تکنیک‌های هیپنوتیزم.
پرسش‌های بیماران
از تزریق می‌ترسم، چه‌کار کنم؟
بسیاری از افراد از آمپول بی‌حسی موضعی می‌ترسند. بازهم، حتماً به دندان‌پزشکتان اطلاع دهید که این موضوع شما را اذیت می‌کند. ژل‌های بی‌حسی وجود دارند که قبل از تزریق روی ناحیه لثه مالیده می‌شوند. این ژل لثه را بی‌حس می‌کند تا درد سوزن را احساس نکنید.
کی وقت دندانپزشکی بگیرم که نترسم؟
وقت را درزمانی از روز رزرو کنید که احساس خوبی دارید و هیچ کار دیگری برای نگرانی ندارید. شب قبل از رفتن به دندانپزشکی به‌خوبی بخوابید معمولاً بهتر است قبل از رفتن چیزی بخورید تا حین درمان احساس ضعف نکنید. البته این روزها ممکن است گرفتن وقت از یک دندانپزشکی یا کلینیک خوب سخت باشد.
می‌توانم حین درمان بخوابم یا بیهوش شوم؟
بیهوشی عمومی در حال حاضر به‌ندرت برای درمان‌های روتین انجام می‌شود. اگر به بیهوشی عمومی نیاز باشد، بیماران به بیمارستان ارجاع داده می‌شوند، جایی که تجهیزات ایمنی لازم در دسترس است.
می‌توانم دوستم را با خودم به مطب یا کلینیک بیاورم؟
افراد اغلب درصورتی‌که دوستی همراهشان به مطب بیاید، احساس بهتری دارند. به این فکر کنید که چه چیزی برای شما مناسب‌تر است.
برای غلبه بر ترس از دندانپزشکی می‌توانم هنگام درمان موسیقی گوش کنم؟
گوش دادن به موسیقی راه خوبی برای کمک به آرامش است. برخی از مطب‌ها در اتاق‌های درمان موسیقی پخش می‌کنند. اما بهترین راه این است که هدفون و تلفن همراه خود را همراه داشته باشید تا بتوانید موسیقی موردعلاقه خودتان را گوش کنید.
سخن آخر
ترس از دندانپزشکی یک مشکل رایج میان افراد است که موجب می‌شود از رفتن به دندانپزشکی و فرایند درمان اجتناب کنند. در این مقاله، به بررسی علل رایج ترس از دندانپزشکی و همچنین استراتژی‌های مختلف برای مقابله با آن پرداختیم. اگر از ترس از دندانپزشکی رنج می‌برید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. با درمان مناسب، می‌توانید بر ترس خود غلبه کنید و از سلامت دهان و دندان خوب لذت ببرید.