ایمپلنت‌های دندانی، یک گزینه مطمئن، ایمن و راحت برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته هستند؛ زیرا ظاهر، احساس و دوامی مشابه یک دندان طبیعی ارائه می‌دهند. با این وجود ممکن است ایمپلنت دندان برای برخی از افراد چندان مناسب نباشد. ایمپلنت‌های دندانی معمولاً از آلیاژهای فلز تیتانیوم ساخته می‌شوند و در برخی موارد نادر ممکن است علائم آلرژی به فلزات را ایجاد کند. دلایل دیگری نیز برای حساسیت به ایمپلنت و آلرژی ناشی از آن وجود دارد. متأسفانه این وضعیت می‌تواند به پس زدن ایمپلنت منجر شود. آیا راه‌حلی برای این مشکل وجود دارد؟ البته! تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا ببینید افراد آلرژیک به فلزات چگونه می‌توانند ایمپلنت بدون آلرژی دریافت کنند.
ایمپلنت و آلرژی
آلرژی به معنای واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن شما نسبت به یک ماده خارجی خاص است. این پاسخ می‌تواند در سطوح مختلفی اتفاق بیفتد؛ از بثورات پوستی جزئی گرفته تا علائم خطرناک و تهدیدکننده زندگی. شما ممکن است به هر چیزی از جمله فلزات حساسیت داشته باشید. فلزات، نقش مهمی در درمان‌های دندانپزشکی ایفا می‌کنند. به‌جز آمالگام که به طور گسترده برای پر کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک فلز متداول دیگر نیز وجود دارد که در پایه اکثر ایمپلنت‌ها از آن استفاده می‌شود؛ تیتانیوم! با وجود آنکه افراد معدودی به فلزات و بخصوص تیتانیوم حساسیت دارند؛ اما همچنان احتمال آلرژی مطرح است.
علل حساسیت به ایمپلنت
همان‌طور که گفته شد، علت اصلی بروز آلرژی پس از دریافت ایمپلنت، حساسیت به فلز تیتانیوم است. این مسئله بدان معناست که درصد قابل‌توجهی از موارد حساسیت به ایمپلنت، به خاطر آلرژی بیمار نسبت به فلزات اتفاق می‌افتد. سایر دلایل حساسیت به ایمپلنت دندان عبارت‌اند از:
- نصب غیراصولی پایه ایمپلنت
- بروز عفونت در حین کاشت ایمپلنت
- آسیب عصبی یا بافتی در حین نصب ایمپلنت
- عفونت فعال در محل کاشت ایمپلنت
- استفاده از سمان بیش از حد
- فشار بیش از حد به ایمپلنت
چرا ایمپلنت‌های دندانی از تیتانیوم ساخته شده‌اند؟
تیتانیوم، یک فلز فوق‌العاده برای ایمپلنت‌های دندانی است؛ زیرا توانایی منحصربه‌فردی برای اتصال دائمی به استخوان طبیعی فک دارد. این توانایی تیتانیوم در دهه ۱۹۵۰ میلادی کشف شد و این فلز از دهه ۱۹۶۰ برای ساخت ایمپلنت دندانی مورد استفاده قرار گرفت. تیتانیوم به طور گسترده مورد آزمایش قرار گرفته و ایمنی آن برای مصارف پزشکی توسط FDA تأیید شده است. تیتانیوم و آلیاژهای آن سازگاری زیستی بالایی دارند و جزء مواد سازگار با بدن محسوب می‌شوند. همچنین این ماده بسیار بادوام است و استفاده از آن در ایمپلنت‌های دندانی به ماندگاری بیشتر آنها کمک می‌کند. به طور کلی دلایل اصلی استفاده گسترده از تیتانیوم در ساخت ایمپلنت عبارت‌اند از
- سازگاری زیستی بالای تیتانیوم
- توانایی تیتانیوم در ترکیب با استخوان فک
- استحکام بالا و ماندگاری مطلوب تیتانیوم
- افزایش شانس موفقیت ایمپلنت‌های دندانی
علائم آلرژی به فلزات
علی‌رغم مزایا و ویژگی‌های قابل‌توجه فلز تیتانیوم، همچنان احتمال حساسیت به این فلز وجود دارد که با علائم ناخوشایندی همراه خواهد بود. مهم‌ترین نشانه‌های حساسیت به تیتانیوم شامل موارد زیر هستند:
- قرمزی و التهاب بافت‌های اطراف ایمپلنت
- کهیر روی پوست یا سطح لثه
- اگزما (التهاب خارش‌دار پوست یا بافت لثه)
- تورم یا درد دندان
- نکروز (مرگ سلول‌ها یا بافت‌های اطراف ایمپلنت)
- واکنش‌های سمی در بافت‌های دیگر (به‌عنوان مثال ایجاد سندروم ناخن زرد که می‌تواند روی ریه‌ها و راه‌های هوایی نیز تأثیر بگذارد)
- درد و خونریزی لثه
- ازدست‌دادن استخوان
- علائم آلرژی سیستمیک مانند افسردگی، خستگی، درد عضلانی و مفصلی و مشکلات گوارشی
- عدم پایداری ایمپلنت و شل شدن آن
ایمپلنت برای افراد آلرژیک چگونه انجام می‌شود؟
افراد مبتلا به حساسیت به فلز یا سایر مشکلات سلامتی که ممکن است به واکنش‌های آلرژیک منجر شود، همچنان می‌توانند ایمپلنت دندان دریافت کنند؛ اما لازم است این مسئله را با دندانپزشک خود مطرح نمایند تا مشخص شود کاندید مناسبی برای ایمپلنت دندان هستند یا نه. از آنجایی آلرژی‌ها می‌توانند به شکست ایمپلنت و پس زدن آن منجر شود، پس بحث ایمپلنت و آلرژی کاملاً جدی است. قبل از شروع پروسه دریافت ایمپلنت باید مشخص شود که شما دقیقاً به چه موادی آلرژی دارید. توجه داشته باشید که در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک پس از کاشت ایمپلنت، چاره‌ای به جز خارج کردن ایمپلنت باقی نمی‌ماند.
برای بیمارانی که سابقه آلرژی یا حساسیت به فلزات دارند، معمولاً تست پچ یا آزمایش خون (تست MELISA) توصیه می‌شود. این تست‌ها می‌توانند تعیین کنند که آیا شما نسبت به تیتانیوم یا هر فلز دیگری که در پایه‌های ایمپلنت بکار می‌رود، واکنش آلرژیک خواهید داشت یا خیر. اگر حساسیت به تیتانیوم اثبات شود، دندانپزشک از ایمپلنت بدون آلرژی برای شما استفاده خواهد کرد.
تست‌های تشخیصی ایمپلنت و آلرژی
تست‌های مختلفی برای تشخیص حساسیت به فلزات وجود دارد که رایج‌ترین و دقیق‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند.
تست پچ پوستی برای ایمپلنت و آلرژی: این تست غیرتهاجمی شامل چسباندن تکه‌های کوچکی از مواد آلرژن زا (در اینجا تیتانیوم) روی پوست است. این پچ‌ها پس از ۴۸ تا ۷۲ ساعت برداشته می‌شوند و محل موردنظر از نظر علائم حساسیت (قرمزی، التهاب، بثورات پوستی، خارش و…) بررسی خواهد شد.
تست MELISA برای ایمپلنت و آلرژی: تست MELISA یک آزمایش علمی اثبات شده است که می‌تواند به طور عینی وجود حساسیت به تیتانیوم (یا سایر فلزات) را تست کرده و شدت آن را اندازه‌گیری کند. این تست، یک نوع آزمایش خون است و نسبت به تست پچ پوستی، دقت بسیار بالاتری دارد. در این روش، یک نمونه از خون بیمار گرفته شده و سپس گلبول‌های سفید خون جدا می‌شوند. این گلبول‌های سفید در معرض تیتانیوم یا فلز موردنظر قرار می‌گیرند تا مشخص شود چه واکنشی نشان می‌دهند. اغلب افرادی که به تیتانیوم آلرژی دارند، معمولاً نسبت به نیکل نیز حساس هستند. از آنجایی که حتی خالص‌ترین فرم تیتانیوم نیز حاوی مقداری نیکل است، شما در صورت آلرژی به نیکل همچنان نمی‌توانید ایمپلنت تیتانیومی دریافت کنید.
ایمپلنت زیرکونیا؛ ایمپلنت بدون آلرژی
زیرکونیا (دی‌اکسید زیرکونیوم) یک ترکیب غیرفلزی است که غالباً به‌عنوان راه‌حل کاربردی در بحث ایمپلنت و آلرژی مطرح می‌شود. ایمپلنت‌های زیرکونیا از جنس سرامیک و فاقد ذرات حساسیت‌زا و بدون فلز هستند و به همین خاطر برای افراد آلرژیک توصیه می‌شوند. زیرکونیوم (ماده اصلی تشکیل‌دهنده زیرکونیا) در برابر گرما و الکتریسیته کاملاً مقاوم است و با مواد شیمیایی واکنش نشان نمی‌دهد. علاوه بر این، زیرکونیوم سازگاری بالایی با بافت دهان و استخوان فک دارد و استفاده از آن برای افراد آلرژیک هیچ‌گونه مشکلی ایجاد نمی‌کند. همچنین ایمپلنت‌های زیرکونیا، ظاهر بسیار طبیعی دارند و امکان فعالیت و رشد باکتری‌ها را به حداقل می‌رسانند. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله انواع ایمپلنت دندانی در کلینیک رامیار را مطالعه نمایید.
سخن پایانی
در بخش‌های فوق درباره ایمپلنت و آلرژی صحبت کردیم و توضیح دادیم که ایمپلنت بدون آلرژی برای بیماران آلرژیک چگونه انجام می‌شود. شما در صورت ابتلا به آلرژی به فلزات از جمله تیتانیوم همچنان می‌توانید ایمپلنت دندان دریافت کنید؛ اما ایمپلنت شما سرامیکی و از جنس زیرکونیا خواهد بود. توصیه می‌شود برای کاهش ریسک شکست ایمپلنت به علت آلرژی به فلزات حتماً قبل از شروع روند درمان‌تان هرگونه سابقه حساسیتی خود را با دندانپزشک در میان بگذارید.
https://www.oralsurgeryofutah.com/2017/02/08/the-facts-about-dental-implants-and-metal-allergies/