می‌دانستید که برخی افراد برای کاشت موفق ایمپلنت دندان، گاهی نیاز به تزریق «پودر استخوان» دارند؟ اگر فک شما استخوان کافی برای نگه‌داشتن پایه ایمپلنت نداشته باشد، متخصص ایمپلنت پیوند استخوان و استفاده از پودر پیوند استخوان را پیشنهاد می‌دهد. این ماده در بازسازی استخوان تحلیل‌رفته به کار رفته و پایه‌ای محکم برای موفقیت درمان ایجاد می‌کند.
در این مقاله، با زبانی ساده و علمی، به این سوال پاسخ می‌دهیم که پودر استخوان چیست، چه انواعی دارد، چگونه استفاده می‌شود و چه تأثیری بر کاشت ایمپلنت دارد. همچنین درباره میزان درد، احتمال پس زدن، قیمت و عوارض احتمالی آن صحبت خواهیم کرد.
پودر استخوان در دندانپزشکی چیست؟
پودر استخوان ماده‌ای است (به صورت پودر یا قطعات کوچک استخوان) که برای افزایش حجم و کیفیت استخوان فک به کار می‌رود. این کار پایه‌ای محکم برای ایمپلنت فراهم می‌کند.
هدف اصلی استفاده از ذرات استخوانی، ترمیم و بازسازی استخوان تحلیل رفته یا کم‌حجم است تا ایمپلنت دندانی در جای خود به خوبی تثبیت شود و عملکرد و زیبایی مطلوبی ایجاد کند. ماده پرکننده استخوان فک در فرایند پیوند استخوان در محل مورد نظر فک قرار می‌گیرد. این ماده به عنوان داربست (اسکافولد) برای رشد استخوان جدید عمل می‌کند و در برخی موارد، تحریک‌کننده رشد استخوان نیز هست.
انواع پودر استخوان (انسانی، گاوی، سنتتیک)
این پودر می‌تواند از منابع مختلفی تهیه شود:
- بانک استخوان انسانی (آلوگرافت): استخوانی است که از اهداءکنندگان انسانی گرفته شده و پس از پردازش استریل و آماده می‌شود.
- استخوان گاوی (زنوگرافت): استخوان حیوانی، معمولاً گاو، که با فرآیندهای خاصی برای استفاده در انسان آماده می‌شود.
- پودرهای سنتتیک: مواد مصنوعی مانند کلسیم فسفات، بیوگلاس و سایر ترکیبات شیمیایی که شبیه استخوان عمل می‌کنند.
- استخوان خود بیمار (اتوگرافت): استخوانی که از بدن خود بیمار (مثلاً لگن، چانه) برداشت می‌شود و بهترین سازگاری را دارد.
اینکه کدام نوع پودر پیوند استخوان را برای بیمار استفاده کنند بستگی به شرایط بیمار، میزان استخوان مورد نیاز و ترجیح پزشک دارد.
چرا در برخی بیماران از پودر استخوان استفاده می‌شود؟
استفاده از پودر استخوان در ایمپلنت به دلایل مختلفی انجام می‌شود که عمده‌ترین آنها به خاطر جبران کمبود حجم و کیفیت استخوان فک و بالا بردن موفقیت کاشت ایمپلنت دندان است.
پس از کشیدن دندان یا به دلیل تحلیل لثه و استخوان فک، حجم استخوان کم و مانع از قرارگیری صحیح ایمپلنت می‌شود.
این عارضه در بیماران مسن‌تر که فرآیند تحلیل استخوان سریع‌تر است، یا در بیمارانی که سابقه عفونت‌های قبلی یا بیماری‌های لثه دارند، بیشتر دیده می‌شود.
در چنین شرایطی، ماده پرکننده استخوان فک به عنوان ماده‌ای برای بازسازی و افزایش حجم استخوان به کار می‌رود تا پایه‌ای محکم و پایدار برای ایمپلنت ایجاد کند.
نحوه استفاده از ذرات استخوانی در فرآیند ایمپلنت
در فرآیند ایمپلنت، ذرات استخوانی معمولاً طی مراحل زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
بررسی وضعیت استخوان فک
- آماده‌سازی محل کاشت ایمپلنت
- ترکیب پودر استخوان با خون بیمار (در صورت نیاز)
- قرار دادن مواد استخوانی در محل مورد نظر
- تثبیت پودر استخوان با استفاده از غشای مخصوص یا تکنیک‌های جراحی
- انجام این مرحله قبل یا همزمان با کشیدن دندان
- جوش خوردن گرانول استخوان با استخوان طبیعی که چند ماه طول می‌کشد
- آماده‌سازی برای کاشت ایمپلنت
پودر استخوان به عنوان داربستی برای رشد استخوان جدید عمل می‌کند و به مرور زمان با استخوان طبیعی ترکیب شده و جوش می‌خورد. این فرآیند باعث می‌شود که ایمپلنت در استخوان محکم شود و عملکرد بهتری داشته باشد.
استفاده از پودر استخوان درد دارد یا خطرناک است؟
فرایند قرار دادن ذرات استخوانی در ایمپلنت معمولاً درد کمی دارد که با داروهای مسکن قابل کنترل است. برای گذاشتن مواد استخوانی باید محل ان را با جراحی باز کرد.
خونریزی معمولاً محدود و قابل مدیریت است و خطر عفونت پایینی دارد البته به شرطی که جراحی توسط متخصص و در شرایط کاملاً استریل انجام شود.
پودر استخوان اتولوگ (از بدن خود بیمار) کمترین احتمال عوارض و حساسیت را دارد. به طور کلی، این روش ایمن و موثر است و عوارض جدی نادری به همراه دارد.
آیا بدن ممکن است پودر پیوند استخوان را پس بزند؟
اگر متخصص دندانپزشک در پیوند استخوان از پودر استخوان اتولوگ (از بدن خود بیمار) استفاده کند، به ندرت بدن آن را پس می‌زند می‌شود زیرا کاملاً سازگار با بدن خود بیمار است.
در موارد استفاده از آلوگرافت یا زنوگرافت، احتمال واکنش ایمنی یا حساسیت وجود دارد اما بسیار نادر است زیرا این مواد پس از پردازش و استریل شدن، سلول‌های زنده و آنتی‌ژن‌های تحریک‌کننده‌شان حذف شده‌اند.
برخی بیماران ممکن است با حساسیت یا عدم جوش خوردن پیوند استخوان مواجه شوند که به آن «رد پیوند» می‌گویند. این موارد نادر بوده و معمولاً با انتخاب صحیح نوع ماده و مراقبت‌های پس از جراحی قابل پیشگیری است.
قیمت پودر استخوان چقدر است؟
قیمت پودر استخوان بسته به نوع منبعی که از آن تولید می‌شود (اتوگرافت، آلوگرافت، زنوگرافت یا سنتتیک) و برند تولیدکننده متفاوت است.
برای مثال ذرات استخوانی اتولوگ که نیاز به جراحی برداشت استخوان از بدن دارد، معمولاً به دلیل پیچیدگی بیشتر گران‌تر است. پودرهای آلوگرافت و زنوگرافت قیمت متوسطی دارند و پودرهای استخوان سنتتیک ارزان‌تر هستند.
توجه داشته باشید که گذاشتن گرانول استخوان فقط یکی از بخش‌های پیوند استخوان محسوب می‌شود و کل درمان شامل جراحی و مراقبت‌های پس از آن است. فراموش نکنید که تزریق پودر استخوان قیمت ایمپلنت دندان را نیز افزاش می دهد.
بیمه‌های درمانی پایه معمولاً هزینه مواد استخوانی را پوشش نمی‌دهند مگر در موارد خاص مثل برخی بیمه‌های تکمیلی دندانی. همچنین قیمت‌ها ممکن است به دلیل تغییرات نرخ دلار در ایران تغییر کند. بهتر است قبل از پیوند استخوان یا انجام ایمپلنت با پزشک مشورت کنید.
جمع بندی
تزریق پودر استخوان یکی از عناصر کلیدی در موفقیت ایمپلنت دندان است، به‌ویژه زمانی که استخوان فک تحلیل رفته باشد یا کیفیت مناسبی نداشته باشد. شناخت انواع مواد بازسازی استخوان، مراحل استفاده، میزان تأثیرگذاری و حتی هزینه‌های مربوط به آن به شما کمک می کند تا با آگاهی کامل تصمیم بگیرید و روند درمانی مطمئن‌تری را طی کنید. اگر قصد انجام ایمپلنت دارید، حتماً با یک متخصص مجرب مشورت کنید تا مناسب‌ترین نوع و برنامه درمانی را برای شما تعیین کند.
برای دریافت مشاوره تخصصی و آگاهی از گزینه‌های درمانی مناسب، همین حالا مشاوره رایگان ایمپلنت دندان بگیرید.
منابع:
https://allograft.co/en/types-of-dental-bone-powders-part-1/
https://mdperio.com/blog/differences-dental-bone-graft-materials/
https://british.dental/en/bone-filling/
