شما به‌عنوان پدر یا مادر، قطعاً بهترین‌ها را برای لبخند و سلامت فرزند نوجوانتان می‌خواهید. اما وقتی بحث ارتودنسی نوجوانان به میان می‌آید، دریایی از سؤالات و نگرانی‌ها ذهن شما را درگیر می‌کند: آیا حالا بهترین زمان است؟ هزینه چقدر می‌شود؟ و آیا فرزندم در طول درمان درد زیادی خواهد داشت؟ در این مقاله، به جای مرور کلیشه‌ای موضوع، مستقیماً به سراغ ۵ سؤال کلیدی و پرتکرار رفته‌ایم که هر والدینی حداقل یک بار درباره ارتودنسی در نوجوانان پرسیده است. با ما همراه باشید.

چرا بعد از هر بار کار ارتودنسی فرزندم دندان‌هایش تا چند روز درد می‌گیرد؟

بعد از هر بار کار ارتودنسی، معمولاً چند روز درد و ناراحتی در دندان‌های فرزندتان طبیعی است. این درد ناشی از فشار ملایم و مداوم بریس‌ها است. بریس‌ها دندان‌ها را به تدریج به موقعیت جدید حرکت می‌دهند.

فشار باعث فعال‌شدن فرایند بازسازی استخوان در اطراف ریشه دندان می‌شود. این فرایند شامل تحلیل استخوان در یک طرف و تشکیل استخوان جدید در طرف مقابل است. این بازسازی ایجاد حساسیت و التهاب موقت در بافت‌های اطراف دندان می‌کند.

علاوه بر این، لیگامان‌های کوچکی که دندان را به استخوان متصل می‌کنند، تحت کشش و فشرده‌شدن قرار می‌گیرند. این امر موجب احساس سفتی و درد می‌شود. این حس مشابه درد عضلات بعد از ورزش است.

درد معمولاً طی ۱ تا ۳ روز پس از هر تنظیم بریس ادامه دارد. با تطبیق دهان با بریس‌ها، درد به تدریج کمتر می‌شود.

علاوه بر درد دندان، ممکن است در بخشی از داخل دهان زخم یا تحریکات نرم بافت مشاهده کنید. این مشکل ناشی از اصطکاک سیم‌ها و براکت‌ها است. برای این تحریکات، می‌توان از موم ارتودنسی استفاده کرد.

مدیریت و کاهش درد ارتودنسی برای نوجوانان

روش‌های مدیریت و کاهش درد شامل استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مناسب کودکان (مانند ایبوپروفن)، خوردن غذاهای نرم، استفاده از کمپرس سرد و رعایت بهداشت دهان است.

بنابراین، درد پس از هر جلسه تنظیم بریس، نشانه عملکرد صحیح تجهیزات ارتودنسی و فرایند درمان است. این درد معمولاً ظرف چند روز کاهش می‌یابد.

البته درد به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل سن افراد، آستانه تحمل درد، وضعیت عاطفی و میزان استرس هستند. تجربه قبلی فرد نسبت به درد نیز مؤثر است. همچنین، انتقال نیرویی وارد بر دندان ها می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد.

بهترین سن برای شروع ارتودنسی در نوجوانان چه زمانی است؟

بهترین سن برای شروع ارتودنسی در نوجوانان معمولاً بین 11 تا 15 سال است. در این بازه سنی، بیشتر دندان‌های دائمی رشد کرده‌اند و فک هنوز در حال رشد است که این شرایط، ارتودنتیست‌ها را قادر می‌سازد تا به راحتی موقعیت دندان‌ها و فک را اصلاح کنند. دوره نوجوانی به دلیل رشد سریع استخوان‌ها و حساسیت بهتر دندان‌ها به تغییرات، فرصت مناسبی برای درمان ارتودنسی است که می‌تواند طول درمان را کوتاه‌تر کرده و از مشکلات پیچیده‌تر در آینده جلوگیری کند.

برخی متخصصین توصیه می‌کنند که اولین ارزیابی ارتودنسی باید حدود سن 7 سالگی انجام دهید تا مشکلات احتمالی زود تشخیص بدهند و به موقع برنامه درمانی مناسب تعیین گردد. البته درمان در این سن به معنی آغاز فوری ارتودنسی نیست، بلکه بیشتر امکان مانیتورینگ رشد فک و دندان‌ها فراهم می‌شود.

شروع ارتودنسی در دوره نوجوانی می‌تواند علاوه بر اصلاح زیبایی و عملکرد دندان‌ها، اعتمادبه‌نفس کودک را نیز افزایش دهد، چرا که بسیاری از نوجوانان حساس به ظاهر خود هستند. درمان بسته به‌شدت مشکل ارتودنسی معمولاً با استفاده از بریس‌های فلزی یا الاینرهای شفاف و مدت‌زمان آن بین 18 تا 24 ماه متغیر است.

آیا ارتودنسی در دوران بلوغ باعث تغییر فرم صورت یا فک می‌شود؟

در دوره نوجوانی رشد استخوان‌ها هنوز کامل نشده و صفحه‌های رشد فکی باز هستند. در این بازه سنی، ارتودنتیست‌ها با استفاده از ابزارها و براکت‌ها علاوه بر حرکت‌دادن دندان‌ها، رشد فک‌های فوقانی و پایین را نیز هدایت می‌کنند.

این کار موجب اصلاح مشکلاتی مانند اوربایت، آندربایت و کراس‌بایت می‌شود که در صورت عدم درمان می‌توانند باعث رشد نامتعادل فک، سایش دندان‌ها، مشکلات جویدن، صحبت‌کردن و حتی درد مفصل فک شوند.

اصلاح به‌موقع این مشکلات در بلوغ به شکل‌گیری بهتر ساختار صورت و توازن اجزای آن مانند بینی، لب‌ها و چانه کمک می‌کند و باعث تقارن بهتر و اصلاح مواردی مانند چانه فرو رفته یا فک برآمده می‌شود.

علاوه بر بهبود زیبایی ظاهری، این درمان‌ها تأثیرات مثبت بلندمدتی بر سلامت دهان و دندان دارند از جمله آسان‌تر شدن بهداشت دهان، کاهش مشکلات دندانی آینده و بهبود عملکرد راه هوایی.

در دوران ارتودنسی، فرزندم چه چیزهایی نباید بخورد تا براکت‌ها آسیب نبینند؟

در دوران ارتودنسی در نوجوانان، باید مراقب خوراکی‌هایی باشید که باعث آسیب به براکت‌ها و سیم‌ها می‌شوند. مثل موارد زیر:

• غذاهای چسبنده و جویدنی مانند آدامس، تافی، شکلات‌های چسبناک و پاستیل
• خوراکی‌های سفت‌وسخت مثل ذرت بوداده، آجیل، قسمت خشک نان پیتزا، هویج خام، سیب کامل و گوشت سفت
• غذاهای شیرین و قندی که ممکن است باعث پوسیدگی دندان‌ها شوند و روند درمان را پیچیده کنند.
• نوشیدنی‌های گازدار و اسیدی که می‌توانند به براکت‌ها آسیب برسانند.

به‌جای این غذاها توصیه می‌کنیم غذاهای نرم و راحت مثل سوپ، پوره سیب‌زمینی، ماست و غذاهای خرد شده مصرف کنند تا فشار کمتری به سیستم ارتودنسی وارد شود. همچنین، لقمه‌های بزرگ را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنند تا جویدن آسان‌تر و ایمن‌تر شود.

چطور روی رعایت بهداشت دهان و دندان نوجوانم هنگام ارتودنسی نظارت کنم؟

برای حفظ بهداشت، نوجوان باید پس از هر وعده‌غذایی دندان‌های خود را به دقت با مسواک مخصوص ارتودنسی و خمیردندان حاوی فلوراید تمیز کند و از مسواک بین‌دندانی برای پاک‌سازی بخش‌هایی که مسواک معمولی دسترسی ندارد استفاده شود.

استفاده منظم از نخ دندان، مخصوصاً نخ دندان سوپرفلاس و دهان‌شویه فلوراید نیز بسیار مؤثر است.

یکی از نکات مهم این است که هر دندان باید به‌صورت جداگانه و با دقت مسواک بزنید و مسواک‌زدن را باید با زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه انجام  داد تا تمام سطوح دندان و اطراف براکت‌ها کاملاً پاک شود.

همچنین نوجوان باید از خوردن مواد غذایی چسبنده و شیرین پرهیز کند تا از تشکیل پلاک و بوی بد دهان جلوگیری شود. همراه‌داشتن مسواک ارتودنسی در بیرون از خانه و مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی جهت بررسی پیشرفت درمان و وضعیت بهداشت دهان ضروری است.

نظارت والدین می‌تواند با آموزش صحیح روش مسواک‌زدن و کنترل مرتب بهداشت دهان انجام شود تا دوره درمان بدون عوارض جانبی مثل لکه‌های سفید، پوسیدگی یا التهاب لثه طی شود. رعایت کامل این موارد موجب تسریع درمان و جلوگیری از مشکلات جانبی خواهد شد.

هزینه ارتودنسی در نوجوانان و تفاوت آن با ارتودنسی بزرگسالان

هزینه ارتودنسی برای نوجوانان معمولاً کمتر از بزرگسالان است، زیرا در سن نوجوانی رشد فک و دندان‌ها هنوز ادامه دارد و تغییرات سریع‌تر و راحت‌تر صورت می‌گیرد. ارتودنسی نوجوانان غالباً شامل ارتودنسی متحرک و ثابت است که هزینه ارتودنسی متحرک از حدود ۱۰ میلیون تومان شروع می‌شود و ارتودنسی ثابت بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان برای هر فک در سال ۱۴۰۴ متغیر است.
ارتودنسی بزرگسالان معمولاً پیچیده‌تر و طولانی‌تر است و به همین دلیل هزینه بیشتری دارد و ممکن است به دلیل تثبیت وضعیت فک و دندان‌ها، مراحل درمان سخت‌تر و طول درمان بیشتر شود.

از دیگر تفاوت‌های اساسی می‌توان به نوع روش درمان اشاره کرد؛ مثلاً ارتودنسی نامرئی که در بزرگسالان بیشتر استفاده می‌شود، هزینه بالاتری نسبت به درمان‌های معمولی دارد. طول درمان ارتودنسی در بزرگسالان نیز معمولاً طولانی‌تر است که باعث افزایش هزینه‌های کلی می‌شود.

سخن پایانی

درمان ارتودنسی در نوجوانان چیزی فراتر از مرتب‌کردن دندان‌هاست. این یک سرمایه‌گذاری مهم در سلامت دهان و دندان، افزایش اعتمادبه‌نفس و زیبایی لبخند آن‌ها در تمام طول زندگی است. درست است که در مسیر، سؤالات و چالش‌هایی وجود دارد، اما با در دست داشتن پاسخ‌های روشن و انتخاب یک متخصص مجرب، می‌توانید این تجربه را به روندی ساده و موفقیت‌آمیز تبدیل کنید.

اگر هنوز سؤالی در ذهن دارید، یا می‌خواهید مطمئن شوید که بهترین زمان برای شروع درمان ارتودنسی فرزندتان فرا رسیده است یا نه، برای دریافت مشاوره تخصصی و رایگان با یکی از شعب کلینیک دکتر رامیار تماس بگیرید.