همان‌طور که آموزش مسواک‌زدن به کودکان یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای والدین است، انتخاب و خرید ملزومات سلامت دهان و دندان مثل انتخاب خمیردندان کودک هم فرایند مهمی است. بدن کودکان و دندان‌های آنها حتی اگر شیری باشد، حساس هستند و انتخاب یک کالای مرغوب علاوه بر تضمین سلامت دندان‌هایشان، سلامت عمومی آنها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. ما در این مقاله تلاش کردیم چند نکته اصلی را هنگام خرید خمیردندان کودک به شما یادآوری کنیم.
1. توجه به میزان فلوراید در خمیردندان کودکان
فلوراید یکی از مهم‌ترین ترکیبات در خمیردندان کودکان است که به پیشگیری از پوسیدگی دندان و تقویت مینای دندان کمک می‌کند. فلوراید علاوه بر تقویت مینای دندان، به بازسازی مینای آسیب‌دیده و کاهش رشد باکتری‌های مضر دهان کمک می‌کند.
مقدار فلوراید مناسب برای کودکان معمولاً بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ ppm است.
برای کودکان زیر ۳ سال از مقدار بسیار کم (به اندازه یک دانه برنج) خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید و برای کودکان ۳ تا ۶ سال مقدار خمیردندان کودک باید به اندازه یک نخود باشد.
این کار موجب می‌شود خطر بلعیدن بیش از حد فلوراید و ایجاد فلوئوروزیس کاهش یابد. پس هنگام خرید خمیردندان کودک توجه به سن کودک، نقش کلیدی در سلامت دهان و دندان کودکان دارد.
2. توجه به ترکیبات مجاز و ممنوع در خمیردندان کودک
خمیردندان کودکان باید فاقد مواد شیمیایی مضر مانند پارابن، سدیم لوریل سولفات (SLS)، رنگ‌های مصنوعی و مواد نگهدارنده قوی باشد.
این مواد می‌توانند باعث تحریک لثه و مخاط دهان حساس کودکان شوند.
حتی برخی از خمیردندان‌ها حاوی مواد کف‌کننده قوی هستند که برای کودکان مناسب نیستند و ممکن است باعث سوزش یا آلرژی شوند.
پس خمیردندان کودکی بخرید که ترکیبات طبیعی و فاقد مواد افزودنی شیمیایی مانند آلوئه‌ورا و بابونه داشته باشد.
حتماً برچسب ترکیبات خمیردندان کودک را به دقت مطالعه کرده و محصولاتی را انتخاب کنند که تأییدیه‌های لازم را دارند.
3. خمیردندان کودکی که طعم و مزه مناسب دارد
طعم و مزه خمیردندان نقش مهمی در ترغیب کودکان به مسواک‌زدن منظم دارد. بسیاری از کودکان طعم‌های تند و نعناعی خمیردندان‌های بزرگسالان را دوست ندارند و ممکن است از مسواک‌زدن امتناع کنند.
خمیردندان‌های مخصوص کودکان را معمولاً با طعم‌های میوه‌ای ملایم مانند توت‌فرنگی، پرتقال یا موز تولید می‌کنند تا تجربه مسواک‌زدن برای کودک لذت‌بخش باشد.
انتخاب طعم مناسب باعث می‌شود کودک با اشتیاق بیشتری مسواک بزند و بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کند.
از خرید خمیردندان کودک که طعم بیش از حد شیرین یا شبیه آب‌نبات دارد اجتناب کنید تا کودک به بلعیدن آن وسوسه نشود.
4. خمیردندان کودک با میزان سایندگی (RDA) پایین
مینای دندان کودکان نازک‌تر و حساس‌تر از بزرگسالان است. به همین دلیل، خمیردندان کودک باید دارای شاخص سایندگی پایین (RDA) باشد تا از آسیب مکانیکی به مینای دندان جلوگیری کند.
سایندگی پایین نه‌تنها از مینای دندان محافظت می‌کند، بلکه خطر حساسیت دندانی را نیز کاهش می‌دهد.
خمیردندان‌های مخصوص بزرگسالان یا انواع خمیردندان سفیدکننده معمولاً سایندگی بالایی دارند و برای کودکان مناسب نیستند.
5. خرید خمیردندان کودک با توجه به سن
خمیردندان کودک باید متناسب با سن و مرحله رشد دندان‌های آنها انتخاب کنید. برای نوزادان و کودکان زیر ۲ سال، خمیردندان‌های بدون فلوراید یا با دوز بسیار پایین فلوراید توصیه می‌شود.
برای کودکان ۳ تا ۶ سال، خمیردندان با فلوراید متوسط و طعم ملایم مناسب است.
از ۶ سال به بالا، کودکان می‌توانند از خمیردندان‌های حاوی فلوراید با دوز بالاتر استفاده کنند، به‌شرط اینکه توانایی تف کردن خمیردندان را داشته باشند.
برندهای معتبر خمیردندان معمولاً محصولات خود را بر اساس گروه سنی دسته‌بندی می‌کنند تا شما والدین انتخاب آسان‌تری داشته باشید.
6. توجه به برچسب تأییدیه‌های معتبر
خرید بهترین خمیردندان کودکی که دارای تأییدیه‌های معتبر است، ایمنی و اثربخشی بیشتری دارد.
وجود علامت استاندارد ملی و پروانه بهداشت برای همه خمیردندان‌های ایرانی ضروری است و باید روی بسته‌بندی درج شده باشد.
در صورت مشاهده مهر انجمن دندانپزشکی ایران یا FDI و ADA (انجمن دندانپزشکی جهانی) می‌توانید با اطمینان بیشتری محصول را انتخاب کنید.
از خرید خمیردندان‌هایی که فاقد هرگونه برچسب یا شماره پروانه بهداشتی هستند، خودداری کنید.
برخی برندهای ایرانی مانند مریدنت با داشتن این تأییدیه‌ها، در کنگره‌های تخصصی دندانپزشکی نیز معرفی و تأیید شده‌اند که نشانه خوبی برای خرید خمیردندان کودک است.
7. توجه به هشدارهای ایمنی و نحوه استفاده صحیح
برخی از خمیردندان‌های کودکان دارای هشدارهایی هستند که باید رعایت شوند، مانند دور نگه‌داشتن از دسترس کودکان زیر ۶ سال. این به‌خاطر وجود فلوراید است
که در صورت بلعیدن مقادیر زیاد مشکلاتی مانند فلوئوروزیس یا مسمومیت ایجاد می‌کند.
پس باید همیشه هنگام مسواک‌زدن کودکان حضور داشته باشید تا کودک مقدار مناسبی از خمیردندان مصرف کرده و آن را نبلعد.
8. انتخاب خمیردندان‌های طبیعی و ارگانیک برای کودکان حساس
برخی کودکان به ترکیبات شیمیایی یا طعم‌دهنده‌های مصنوعی حساسیت دارند و دچار التهاب‌های پوستی و دهانی می‌شوند یا هنوز نمی‌توانند به‌خوبی خمیردندان را تف کنند.
برای این گروه، خمیردندان‌های طبیعی و ارگانیک که فاقد فلوراید، SLS و مواد نگهدارنده هستند، گزینه مناسبی است.
این خمیردندان‌ها معمولاً حاوی عصاره‌های طبیعی مانند آلوئه‌ورا، بابونه و روغن‌های طبیعی هستند که به سلامت لثه و محافظت از دندان‌ها کمک می‌کنند.
9. نقش بسته‌بندی و ظاهر خمیردندان در تشویق کودکان
خمیردندان کودکی که بسته‌بندی جذاب و رنگارنگی داشته باشد، به‌ویژه با شخصیت‌های کارتونی محبوب، کودکان را به مسواک‌زدن ترغیب می‌کشاند.
بسیاری از برندها از تصاویر شخصیت‌های معروف و رنگ‌های شاد استفاده می‌کنند تا کودک با علاقه بیشتری به مسواک‌زدن بپردازد؛ به‌خصوص برای کودکانی که نسبت به مسواک‌زدن مقاومت می‌کنند.
استفاده از بهترین برندهای معتبر خمیردندان کودکان با بسته‌بندی جذاب می‌تواند بخشی از روند آموزش بهداشت دهان و دندان در کودکان باشد.
پرسش‌های متداول
۱. آیا خمیردندان‌های حاوی هیدروکسی آپاتیت برای کودکان حساس به فلوراید مناسب‌اند؟
بله، این نوع خمیردندان‌ها جایگزین مناسبی برای فلوراید هستند و برای کودکان حساس، ایمن‌اند. برندهایی مانند Kinder Karex از این ترکیب استفاده می‌کنند.
۲. کودکم طعم خمیردندان را دوست ندارد، چه‌کار کنم؟
استفاده از خمیردندان‌های بدون طعم یا ملایم را برای کودکان توصیه می‌کنیم.
۳. می‌توانم از خمیردندان بزرگسال با فلوراید پایین برای کودک استفاده کنم؟
در صورت تأیید دندان‌پزشک و توانایی کودک در تف کردن، استفاده محدود از خمیردندان بزرگسال با فلوراید کم مشکلی ندارد. مقدار مصرف باید کنترل شود.
۴. چه قدر خمیردندان‌های طبیعی مؤثر هستند؟
درصورتی‌که تأییدیه‌های بهداشتی داشته باشند و خاصیت ضدپوسیدگی آنها کافی باشد، از خمیردندان‌های طبیعی برای کودکان حساس استفاده کنید.
۵. رنگ‌های مصنوعی در خمیردندان مضرند؟
رنگ‌های مصنوعی مانند Blue No.1 در برخی کودکان حساسیت یا تغییر رفتار ایجاد می‌کنند. بهتر است از خمیردندان کودکی که فاقد این ترکیبات است استفاده کنید.
۶. کودکم خمیردندان را می‌بلعد، چه‌کار کنم؟
خمیردندان‌های بدون فلوراید یا با مقدار بسیار کم فلوراید بخرید که برای این کودکان ایمن‌تر هستند. ترکیبات ساده و بی‌خطر را در اولویت قرار دهید.
۷. آیا خمیردندان با طعم نعناع ملایم برای کودکان وجود دارد؟
بله، برندهایی مانند Crest Kids و Hello محصولاتی با طعم نعناع ملایم ارائه می‌دهند که برای کودکان مناسب‌تر هستند.
۸. ظاهر بسته‌بندی خمیردندان بر رفتار کودک تأثیر دارد؟
خمیردندانی بخرید که بسته‌بندی‌های جذاب با طراحی کودک‌پسند داشته باشد تا تمایل کودک به مسواک‌زدن را افزایش دهد.
۹. آیا کودکان بالای ۶ سال می‌توانند از خمیردندان بزرگسال استفاده کنند؟
در صورت توانایی کودک در تف کردن و با تأیید پزشک، استفاده از خمیردندان بزرگسال از ۶ سالگی به بعد مشکلی ندارد.
۱۰. تیتانیوم دی‌اکسید یا تریکلوزان برای کودک مضرند؟
بهتر است از خمیردندان‌هایی استفاده شود که فاقد این مواد باشند.
جمع‌بندی
انتخاب خمیردندان مناسب برای کودک یکی از ارکان اصلی در مراقبت از دندان کودکان است. با توجه به نکات کلیدی که در این مقاله بررسی کردیم – از میزان فلوراید و ترکیبات مجاز گرفته تا طعم، سایندگی و تأییدیه‌های بهداشتی – می‌توانید بهترین خرید خمیردندان کودک را برای فرزند خود داشته باشید. انتخاب خمیردندان باید متناسب با سن و نیازهای خاص کودک شما باشد تا مسواک‌زدن را به یک تجربه دلپذیر و مؤثر تبدیل کنید.
اگر درباره بهداشت دهان و دندان فرزندتان نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، همین امروز با یکی از شعب کلینیک دکتر رامیار تماس بگیرید و وقت مشاوره رزرو کنید.
منابع مورد استفاده
https://www.nhs.uk/live-well/healthy-teeth-and-gums/taking-care-of-childrens-teeth/
https://www.oralb.co.uk/en-gb/oral-health/life-stages/kids/best-kids-toothpaste
https://www.kiddiesdentalcare.com.au/best-toothpaste-for-kids/
