ترمیم دندان با آمالگام یکی از روش‌های پرکاربرد برای رفع پوسیدگی دندان است. اگر به‌تازگی دندان خود را با آمالگام (پرکردگی نقره‌ای رنگ) ترمیم کرده‌اید، به شما تبریک می‌گوییم که گامی مهم در حفظ سلامت دهان و دندان خود برداشته‌اید.

برای اینکه این ترمیم ماندگاری بیشتری داشته باشد و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود، لازم است نکاتی را در روزهای ابتدایی رعایت کنید. در این مقاله، به نکات ضروری مراقبت بعد از ترمیم آمالگام می‌پردازیم.

آمالگام چیست و چرا استفاده می‌شود؟

آمالگام دندانی یک ماده پرکننده ۱۵۰ساله رایج است که برای پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی دندان استفاده می‌شود. به‌خاطر رنگ ظاهری‌اش به پرکننده نقره‌ای هم معروف است. آمالگام دندانی مخلوطی از فلز جیوه مایع و آلیاژهای پودری شامل نقره، همچنین قلع، مس و گاهی مقادیر کمی روی است. تقریباً نیمی از وزن آمالگام دندانی را جیوه تشکیل می‌دهد. جیوه به‌خوبی می‌تواند با ذرات آلیاژ واکنش داده و آنها را به هم متصل کند تا یک پرکننده قوی، بادوام و جامد تشکیل دهد. دندان‌پزشک این اجزا را مخلوط کرده و در حفره آماده شده دندان قرار داده و شکل می‌دهد. آمالگام کمتر از برخی انواع دیگر پرکننده‌ها می‌شکند و معمولاً ارزان‌ترین نوع ماده پرکننده است.

اقدامات ضروری بلافاصله بعد از ترمیم آمالگام

بلافاصله پس از دریافت پرکننده آمالگام، بخشی از دهان شما احتمالاً به دلیل بی‌حس‌کننده موضعی که دندانپزشک تزریق کرده، بی‌حس خواهد بود. این بی‌حسی می‌تواند برای چندین ساعت طول بکشد.

• بعد از اتمام درمان، حتماً دهان خود را با آب شستشو دهید که خورده‌های آمالگام خارج شود.
• وقتی دهان بی‌حس است، مراقب باشید لب‌ها، زبان یا گونه‌های خود را گاز نگیرید یا نجوید تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری کنید.
• از خوردن غذاها یا نوشیدنی‌های داغ یا خیلی سرد پرهیز کنید.
• لطفاً بعد از اتمام درمان دندانپزشکی، تا 2 ساعت مایعات میل کنید.
• آمالگام (نقره‌ای) معمولاً حدود ۲۴ ساعت طول می‌کشد تا به طور کامل سفت شود. در طول این دوره، توصیه می‌شود از جویدن مستقیم روی سمتی از دهان که پرکننده آمالگام جدید دارد، خودداری کنید.

علائم طبیعی و هشداردهنده پس از ترمیم

طبیعی است که پس از پر کردن دندان با مواد پرکننده مثل آمالگام، مقداری حساسیت به گرما، سرما و فشار را تجربه کنید. حساسیت یک شکایت رایج است. این مسئله به این دلیل است که دندان شما بعد از برداشتن پوسیدگی به عصب نزدیک شده و احساس آزردگی را به وجود می‌آورد. این حساسیت باید به‌مرورزمان طی یک ماه بهبود یابد.

همچنین انتظار می‌رود که لثه‌ها در نزدیکی پرکننده به علت قراردادن چوب بین‌دندانی و یا درد محل تزریق بی‌حسی، برای چند روز دردناک باشند. در صورت آزاردهنده بودن حساسیت می‌توانید از خمیردندان ضد حساسیت استفاده کنید و برای ناراحتی لثه، با آب‌نمک گرم دهان را شستشو دهید. جهت رفع این درد می‌توانید از مسکن استفاده نمایید.

درصورتی‌که بعد از ترمیم بین محل ترمیم و دندان مجاور گیر غذایی وجود داشت و یا نخ دندان را پاره کرد، جهت اصلاح به پزشک خود مراجعه کنید.

برخی علائم ممکن است هشداردهنده باشند مثل:

• ادامه‌دار بودن حساسیت یا بدتر شدن آن
• گاززدن شما “خارج از حالت طبیعی” یا ناهموار به نظر برسد و پس از چند روز بهبود نمی‌یابد.
• وجود درد مبهم یا درد قابل‌توجه
• درد ادامه‌دار هنگام گاز زدن یا بدتر شدن آن
• دردی که خود به خودی است، بیشتر طول می‌کشد، یا شما را در شب از خواب بیدار می‌کند، نشان‌دهنده التهاب غیرقابل برگشت پالپ است.

اگر پرکنندگی دندان شما خیلی عمیق باشد درد ممکن است نشان‌دهنده اسیب به عصب دندان باشد که نیاز به درمان ریشه (عصب‌کشی) دارد.

مراقبت‌های بلندمدت بعد از پر کردن دندان با آمالگام

هنگامی که پرکننده آمالگام به طور کامل سفت شد (معمولاً پس از ۲۴ ساعت)، دندان ترمیم شده مانند سایر دندان‌های شما عمل خواهد کرد. برای کمک به ماندگاری دندان‌ها و پرکننده‌ها موارد زیر را رعایت کنید:

• داشتن یک رژیم غذایی سالم و پرهیز از خوردن مواد قندی
• مسواک‌زدن دندان‌ها حداقل دو بار در روز با مسواک نرم
• استفاده از نخ دندان حداقل یک‌بار در روز

اگرچه آمالگام بادوام است، هیچ پرکننده‌ای برای همیشه دوام نمی‌آورد، و پوسیدگی می‌تواند دوباره در همان دندان یا زیر پرکننده رخ دهد؛ بنابراین، مراقبت مداوم در منزل و معاینات حرفه‌ای ضروری هستند.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنید

اگر ترمیم دندان دچار پریدگی یا شکستگی شد، نگران نباشید. می‌توانید با مراجعه به پزشک خود این مسئله را حل کنید.

در صورت داشتن هر گونه درد غیرطبیعی در دندان یا لثه‌ها و همچنین احساس بلندی در دندان پر شده، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

پرسش هالی متداول

آیا بعد از ترمیم دندان با آمالگام می‌توان بلافاصله غذا خورد؟

توصیه می‌شود از جویدن روی سمتی از دهان که دندان شما پر شده، برای حدود ۲۴ ساعت خودداری کنید. چون آمالگام حدود ۲۴ ساعت طول می‌کشد تا کاملاً سفت شود. با دقت غذاخوردن در سمت مقابل برای روز اول کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که پرکننده قبل از قرارگرفتن در معرض نیروهای طبیعی جویدن، به حداکثر استحکام خود می‌رسد.

آیا درد و حساسیت بعد از ترمیم طبیعی است؟

بله، طبیعی است که پس از پر کردن دندان، مقداری حساسیت به گرما، سرما یا فشار را تجربه کنید. این یک عارضه جانبی بسیار رایج است. حساسیت می‌تواند برای چند هفته یا حتی بیشتر طول بکشد. درد لثه برای چند روز نیز طبیعی است

چه غذاهایی را نباید بعد از ترمیم آمالگام بخوریم؟

از خوردن غذاهای سفت یا جویدن مستقیم روی پرکننده جدید برای ۲۴ ساعت اول خودداری کنید، زیرا نیاز به زمان برای سفت‌شدن کامل دارد. بهتر است برای هر پرکردگی از مصرف آب‌نبات‌های سفت، آجیل و یخ که می‌توانند به دندان‌ها فشار وارد کنند، خودداری کنید. غذاهای بسیار گرم یا سرد نیز ممکن است باعث حساسیت موقتی شوند.

آیا می‌توان بعد از ترمیم آمالگام مسواک زد و نخ دندان کشید؟

بله، هنگامی که بی‌حس‌کننده از بین رفت، باید به مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن به‌صورت عادی ادامه دهید.

آیا رنگ آمالگام تغییر می‌کند؟

آمالگام با گذشت زمان به‌آرامی خورده می‌شود؛ اما رنگ آن تغییر قابل‌توجهی نخواهد کرد. این مواد کامپوزیت هستند که با گذشت زمان به دلیل سیگارکشیدن یا مصرف غذاها و نوشیدنی‌ها زرد می‌شوند.

آیا آمالگام برای سلامتی خطرناک است؟

آمالگام دندانی حاوی عنصر جیوه است که می‌تواند مقادیر کمی بخار قابل‌استنشاق آزاد کند. قرارگرفتن در معرض سطوح بالای بخار جیوه با اثرات نامطلوب مرتبط است، اما اکثر شواهد از مطالعات نشان نمی‌دهد که قرارگرفتن در معرض جیوه ناشی از آمالگام دندانی باعث خطر می‌شود. البته شاید گروه‌های خاصی در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند مثل زنان باردار، مادران شیرده، کودکان زیر شش سال، افراد دارای بیماری عصبی، اختلال عملکرد کلیه یا کسانی که به اجزای آمالگام آلرژی دارند.

به‌طورکلی هر دو آمالگام دندانی و مواد جایگزین بی‌خطر تلقی می‌شوند. برداشتن پرکننده‌های آمالگام دست‌نخورده در طول فرایند پر کردن دندان توصیه نمی‌شود، مگر اینکه از نظر پزشکی ضروری باشد.