پوسیدگی دندان شایع ترین بیماری محیط دهان است.درمان هر چه سریعتر پوسیدگی ها،باعث حفظ بیشتر ساختار دندان،پیشگیری از سرایت پوسیدگی به سایر دندان ها ،نیاز کمتر به درمان های پیشرفته تر مثل درمان ریشه ( عصب کشی ) یا روکش و…و در نتیجه کاهش هزینه های درمان در آینده می شود. در بسیاری از موارد ، در معاینه هیچ گونه علامتی از پوسیدگی دیده نمی شود،ولی بعد از تهیه رادیوگرافی،موارد پوسیدگی مشاهده می گردند.بنابراین،برای تشخیص دقیق ،علاوه بر معاینه،نیاز به تهیه رادیوگرافی نیز می باشد. به صورت کلی از دو ماده کامپوزیت و آمالگام برای ترمیم دندان ها استفاده می گردد که هر کدام دارای مزایا و معایب خود است.دندانپزشک شما با توجه به معاینه و نیاز های شما و محدودیت های درمان،ماده مناسب جهت ترمیم را انتخاب مینماید. در ادامه به صورت مختصر، ترمیم دندان با هر یک کدام از این مواد توضیح داده می شود.
ترمیم دندان با کامپوزیت
ترمیم دندان با کامپوزیت یک روش موثر برای بازسازی تاج دندان هایی است که در اثر پوسیدگی و یا شکستگی تخریب شده اند. کامپوزیت یک ماده‌ی رزینی است که دررنگ‌های مختلف در دسترس است و به علت تطابق رنگی مناسب با دندان،زیبایی ظاهری آن را حفظ می نماید.
مزایای ترمیم دندان با کامپوزیت در مقایسه با روش‌های دیگر شامل موارد زیر است:
- ظاهر طبیعی: کامپوزیت با دندان‌ها تطابق رنگی خوبی دارد و به دندان‌ها، ظاهر طبیعی و جذابی می بخشید.
- تخریب کمتر دندان:با توجه به باندینگ شیمیایی کامپوزیت به دندان،ترمیم با تراش حفره کوچکتر(در مقایسه با حفره مورد نیاز برای ترمیم با آمالگام) و در نتیجه تخریب کم تر دندان انجام می شود.
- فرآیند سریع: ترمیم دندان با کامپوزیت فرآیندی سریع بوده و نیاز به جلسات متعدد ندارد.
- کاهش حساسیت: در ترمیم های با کامپوزیت، حساسیت دندان (نسبت به ترمیم با آمالگام) به سرما و گرما کاهش می‌یابد، زیرا کامپوزیت، عایق حرارتی خوبی را ایجاد میکند.
کدام دندان ها گزینه مناسبی جهت ترمیم با کامپوزیت هستند:
1:دندان هایی که در معرض دید هستند و زیبایی آنها اهمیت دارد
2:ترمیم های کوچک تا متوسط که در معرض نیروهای شدید جویدن قرار ندارند.
3:دندان هایی که امکان ایزولاسیون آنها فراهم باشد.چرا که ترمیم های کامپوزیت به شدت به مایعات و بزاق حساس هستد و هرگونه تماس بین کامپوزیت و مایعات حین ترمیم ،باندینگ کامپوزیت را مختل میکند.
4:بستن فاصله بین دندان های قدامی
5:دندان‌های شکسته: دندان‌هایی که به دلیل شکستگی، ترک خوردگی ،یا فرسایش های کوچک تا متوسط تخریب شده‌اند یا دچار تغیر رنگ هستند را می‌توانند با استفاده از کامپوزیت، اصلاح وترمیم کرد.
روش درمان با کامپوزیت:
1: بررسی دندان: در ابتدا، دندانپزشک شما دندان را بررسی میکند و محل پوسیدگی یا تخریب را تشخیص می‌دهد.
2: در مرحله بعد پوسیدگی و بافت های ضعیف دندان برداشته شده و حفره جهت قرارگرفتن ترمیم آماده میشود.
3: قرار دادن کامپوزیت داخل حفره : پس از آماده سازی ، ماده ی کامپوزیت درون حفره قرار میگیرد و با دستگاه لایت SET می شود
4: اصلاح و تنظیم : پس از قراردادن ماده ی کامپوزیت بر روی دندان دندانپزشک شما آن را تنظیم و اصلاح میکند تا به شکل مناسبی در دهان شما قرار بگیرد .
5: پالیش : در نهایت ، پس از ایجاد و اصلاح کامپوزیت ، از پالیش کردن برای تمیز کردن و درخشان کردن دندان استفاده می شود
نکات و توصیه های بعد از ترمیم کامپوزیت :
1: بعد از اتمام درمان ، از خوردن غذاها و نوشیدنی های رنگی ( مانند چای ، قهوه ، سس ، رب و … ) تا 24 ساعت اجتناب فرمایید .
2: امکان بلندی : ممکن است ترمیم شما بلند باشد . یعنی دندان ترمیم شده زودتر از سایر دندان ها ، با دندان مجاور تماس پیدا کند . لذا جهت اصلاح به پزشک خود مراجعه کرده تا این مسئله برطرف شود
3: احساس حساسیت : امکان دارد یعد از ترمیم ، دندان شما به آب سرد و گرم حساس باشد . این حساسیت باید طی یک ماه روند بهبود داشته باشد .
4: اگر درد شبانه ، درد مداوم و یا بیشتر از ده ثانیه بعد ازسرما یا گرما وجود داشت ، می بایست به پزشک خود مراجعه کنید .
5: در صورتی که بعد از ترمیم بین محل ترمیم و دندان مجاور گیر غذایی وجود داشت و یا نخ دندان را پاره کرد ، به پزشک خود مراجعه فرمائید .
6: احتمال درد در محل تزریق و یا محل قراردادن چوب بین دندانی وجود دارد که با خوردن مسکن برطرف خواهد شد .
7: ممکن است بعد از ترمیم ، هنگام جویدن احساس درد نمائید در صورتی که این مشکل بیشتر از یک ماه وجود داشت جهت مشاوره به پزشک خود مراجعه فرمائید .
8: در صورت احساس تیزی و یا زبری روی دندان ترمیم شده ، جهت پالیش و رفع زبری ، با پزشک خود هماهنگ نمائید .
ترمیم دندان با آمالگام:
آمالگام یکی ازقدیمی ترین مواد ترمیمی جهت درمان دندان های پوسیده است که شامل آلیاژهای مختلفی از جمله جیوه ، نقره ، مس و قلع بوده و به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی عالی از جمله پرکاربردترین مواد ترمیمی می باشد .
مزایای ترمیم دندان با آمالگام:
1: به علت استحکام بسیار بالا،برای ترمیم های کوچک تا بزرگ،حتی در نواحی با فشار جویدن زیاد مناسب می باشد.
2: در نواحی که امکان ایزولاسیون محل ترمیم ضعیف تر است،گزینه بهتری نسبت به ترمیم کامپوزیت میباشد.
3: امکان نشت لبه ترمیم آمالگام کمتر بوده و در نتیجه امکان پوسیدگی مجدد زیر ترمیم کاهش می یابد.
روش ترمیم دندان با آمالگام:
1: بررسی دندان : در ابتدا دندانپزشک دندان شما را بررسی می کند و محل پوسیدگی یا تخریب را شناساسی می نماید .
2: آماده سازی سطح دندان : دندانپزشک فضای ترمیمی را با استفاده از ابزارهای مخصوص مانند فرز جهت آماده سازی حفره ی دندان تراش می دهد .
3: قرار دادن ماده ی آمالگام داخل حفره : پس از آماده سازی دندانپزشک ماده ی آمالگام را داخل حفره قرار می دهد .
4: اصلاح و تنظیم : پس از قرار دادن ماده ی آمالگام ، دندانپزشک با قلم های مخصوص ، ترمیم را به شکل مناسبی تنظیم و اصلاح می کند.
نکات و توصیه های بعد از ترمیم آمالگام:
1 ) بعد از اتمام درمان ، حتما دهان خود را با آب شستشو دهید که خورده های آمالگام خارج شود .
2 ) بعد از اتمام درمان دندانپزشکی ، تا 2 ساعت فقط مایعات میل کنید (جویدن روی دندان تازه ترمیم شده،باععث شکسته شدن ترمیم میشود) و تا 24 ساعت با سمت مخالف غذاهای نرم میل کنید .
3 ) بعد از رفتن اثر بی حسی،ممکن است در دندان ترمیم شده احساس بلندی نمایید، در صورت احساس این مسئله،از جویدن روی آن دندان پرهیز کرده و حتما به پزشک خود مراجعه فرمائید .
4 ) احتمال درد بعد از درمان ، به علت قرار دادن چوب بینی دندانی و یا درد محل تزریق بی حسی وجود دارد . جهت رفع این درد می توانید از مسکن استفاده نمائید .
5 ) ممکن است بعد از ترمیم ، دندان به آب گرم و سرد حساس باشد ، این مسئله به این دلیل است که دندان شما بعد از برداشتن پوسیدگی به عصب نزدیک شده و احساس آزردگی را به وجود می آورد .
این حساسیت باید به مرور زمان طی یک ماه رو به بهبود برود .
مقدار زمان قابل قبول حساسیت بعد از سرما یا گرما ، 10 ثانیه می باشد . اما در صورت وجود درد شبانه ، درد خود به خود و یا حساسیت به سرما و گرما بیشتر از 20 ثانیه ، جهت بررسی به پزشک خود مراجعه نمائید .
6 ) ممکن است بعد از ترمیم هنگام جویدن احاس درد نمائید ، در صورتیکه این مشکل بیشتر از یک ماه وجود داشت جهت مشاوره به پزشک خود مراجعه فرمایید .
7 ) تا 24 ساعت روی دندان ترمیم شده فشار وارد نکنید زیرا احتمال شکستن ترمیم وجود دارد .