یکی از عناصر مؤثر و شناخته‌شده در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها، فلوراید است. این ماده معدنی طبیعی با تقویت مینای دندان و کاهش فعالیت باکتری‌های مضر، نقش کلیدی در کاهش آسیب‌پذیری دندان‌ها در برابر پوسیدگی ایفا می‌کند. در این مقاله به اهمیت فلوراید در سلامت دندان‌های کودکان، منابع تأمین آن، و نکات ایمنی مرتبط با مصرف آن می‌پردازیم.
نقش فلوراید در سلامت دندان کودک
فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که با نفوذ به مینای دندان، آن را تقویت می‌کند و مقاومت دندان‌ها را در برابر حملات اسیدی باکتری‌ها و قندهای موجود در دهان افزایش می‌دهد.
استفاده منظم از فلوراید در دندان کودکان چه از طریق خمیردندان، آب آشامیدنی یا درمان‌های دندانپزشکی، باعث می‌شود مینای دندان مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات را بهتر جذب کند و ضعف‌های ایجادشده در مینا ترمیم شود. همچنین فلوراید می‌تواند پوسیدگی‌های اولیه دندان را متوقف یا حتی معکوس کند و از ایجاد حفره‌های دندانی جلوگیری نماید. در ادامه با چند روش فلوراید درمانی در کودکان آشنا می‌شوید:
1. استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
همان‌طور که در مقاله از کی و چطور باید مسواک‌زدن کودک شروع شود توضیح داده شد، انتخاب خمیردندان مناسب کودکان با میزان فلوراید توصیه شده بر اساس سن، یک ضرورت است.
استفاده منظم از خمیردندان فلوراید دار دو بار در روز، خطر پوسیدگی دندان را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد و سلامت دهان کودک را حفظ می‌کند.
برای کودکان زیر سه سال، باید از مقدار بسیار کمی خمیردندان حاوی فلوراید (به اندازه یک دانه برنج) استفاده کنید و والدین باید هنگام مسواک‌زدن به کودک کمک کنند تا از بلعیدن خمیردندان جلوگیری شود.
برای کودکان سه تا شش سال، مقدار خمیردندان حاوی فلوراید باید به اندازه یک نخود باشد و همچنان نظارت والدین حین مسواک‌زدن توصیه می‌شود.
دقت داشته باشید که کودکان تا زمانی که مهارت کافی در تف کردن پیدا نکرده‌اند، حتماً با نظارت بزرگ‌ترها مسواک بزنند تا از مصرف بیش از حد فلوراید و خطر فلوئوروزیس (ایجاد لکه‌های سفید روی دندان‌ها) جلوگیری شود.
2. وارنیش فلوراید
وارنیش فلوراید یک ماده غلیظ حاوی فلوراید است که دندانپزشک آن را روی سطح دندان‌های کودک می‌مالد. این ماده به‌سرعت روی دندان‌ها خشک می‌شود و تا چند ساعت باقی می‌ماند تا فلوراید جذب مینای دندان شود.
این درمان معمولاً هر ۶ ماه یکبار برای پیشگیری از پوسیدگی به کار می‌رود و برای دندان‌های شیری و دائمی قابل‌استفاده است.
از سن ۳ سالگی، این درمان حداقل دو بار در سال توصیه می‌شود. حتی کودکان کوچک‌تر نیز در صورت صلاحدید دندانپزشک می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. پس از رویش اولین دندان کودک، از پزشک یا دندانپزشک در مورد وارنیش فلوراید سؤال کنید.
3. استفاده از فلوراید در آب و مکمل
بررسی کنید آب آشامیدنی منطقه شما فلوراید دارد یا خیر. اگر ندارد یا از آب چاه استفاده می‌کنید، با دندانپزشک در مورد مکمل فلوراید مشورت کنید. کودکان ۶ ماه به بالا می‌توانند مکمل فلوراید مصرف کنند. اگر آب لوله‌کشی حاوی فلوراید است، از آن برای نوشیدن کودک استفاده کنید، زیرا اکثر آب‌های معدنی فلوراید کافی ندارند.
4. فیشور سیلانت برای مراقبت از دندان کودکان
پس از رویش دندان‌های دائمی عقبی برای محافظت از آن‌ها در برابر پوسیدگی می‌توان از فیشور سیلانت استفاده کرد.
این کار شامل پوشاندن سطوح جونده دندان‌های عقب با یک لایه پلاستیکی نازک برای جلوگیری از ورود میکروب‌ها و ذرات غذا به شیارهای دندانی است و می‌تواند ۵ تا ۱۰ سال دوام بیاورد.
طبق توصیه انجمن دندانپزشکی آمریکا، فیشور سیلانت مانند یک سد محافظ عمل می‌کند و از رسیدن مواد غذایی و باکتری‌ها به سطح دندان جلوگیری می‌کند. این کار احتمال پوسیدگی دندان‌های آسیاب را تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهد.
دندانپزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که بلافاصله بعد از رویش دندان‌های دائمی آسیاب (حدود ۶ تا ۱۲ سالگی) از فیشور سیلانت استفاده شود تا دندان‌ها از همان ابتدا در برابر پوسیدگی محافظت شوند.
فلوراید با اثر محافظتی خود بر مینای دندان، یکی از مؤثرترین عوامل در مراقبت از دندان کودکان به شمار می‌رود. استفاده درست و متعادل از فلوراید برای دندان کودکان ضروری است تا از بروز عوارض احتمالی مانند فلوروزیس جلوگیری شود. والدین با آگاهی از منابع فلوراید و مشورت با دندانپزشک، می‌توانند گامی مؤثر در حفظ سلامت دهان و دندان فرزندان خود بردارند و زمینه‌ساز لبخندی سالم و پایدار برای آن‌ها باشند.
اگر نگران سلامت دندان‌های فرزندتان هستید، همین امروز با کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر رامیار تماس بگیرید. تیم ما با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان، در کنار کودک شما است.
