از آنجایی که ایمپلنت‌های دندانی در اکثر موارد، موفق عمل می‌کنند و دوام بالایی دارند، معمولاً اولین گزینه‌ای هستند که متخصصان دندانپزشکی برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته بیماران توصیه می‌نمایند. یکی از مواردی که همه دندانپزشکان در جلسات مشاوره قبل از درمان به آن اشاره می‌کنند، میزان موفقیت ایمپلنت دندان است. این مسئله ممکن است برای افرادی که اطلاعات چندانی درباره ایمپلنت دندان ندارند و یا به‌تازگی کاندید دریافت ایمپلنت شده‌اند، کمی مبهم و بحث‌برانگیز باشد. اگر شما هم جزء این دسته از افراد هستید یا ترجیح می‌دهید قبل از شروع درمان به طور کامل با بحث نرخ موفقیت ایمپلنت دندان آشنا شوید، تا پایان مطلب امروز با ما همراه باشید.
میزان موفقیت ایمپلنت دندان به چه معناست؟
نرخ موفقیت ایمپلنت دندان نشان‌دهنده درصد ایمپلنت‌های دندانی است که با موفقیت و به طور دائمی به استخوان فک بیمار جوش می‌خورند. درصد موفقیت ایمپلنت دندان بسیار بالاست و این مورد، مزیت اصلی دریافت ایمپلنت محسوب می‌شود.
میزان موفقیت ایمپلنت دندان چقدر است؟
ایمپلنت دندان، نرخ موفقیت فوق‌العاده چشمگیری دارد و در اکثر موارد، یک درمان دائمی و مادام‌العمر است. با توجه به چندین مطالعه و بررسی علمی معتبر، میزان موفقیت ایمپلنت دندان در طی پنج سال اول برای ایمپلنت‌های کاشته شده در فک بالا بیش از ۹۵ درصد و برای ایمپلنت‌های کاشته شده در فک پایین بیش از ۹۸ درصد است. دلیل این تفاوت در درصد موفقیت ایمپلنت دندان دو فک، آن است که تراکم استخوان فک بالا نسبت به فک پایین، کمتر است. این مسئله بدان معناست که فرایند هم‌جوشی پایه ایمپلنت با استخوان فک بالا سخت‌تر صورت می‌گیرد و همین امر باعث کاهش نرخ موفقیت ایمپلنت در فک بالا می‌شود.
عوامل مؤثر بر میزان موفقیت ایمپلنت دندان
با وجود آنکه ایمپلنت‌های دندانی، نرخ موفقیت بسیاری بالایی دارند (به طور کلی بالای ۹۰ درصد)؛ اما نمی‌توان عدد دقیقی برای میزان موفقیت ایمپلنت دندان مشخص کرد. علت این مسئله، آن است که درصد موفقیت ایمپلنت دندان تحت تأثیر چندین عامل قرار می‌گیرد و وجود یا عدم وجود هر یک از این فاکتورها در یک بیمار می‌تواند باعث افزایش یا کاهش نرخ موفقیت ایمپلنت دندان او شود. لازم به ذکر است که شکست ایمپلنت دندان ممکن است در کوتاه‌مدت یا بلندمدت اتفاق بیفتد. در ادامه به مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در میزان موفقیت ایمپلنت می‌پردازیم.
۱.سلامت عمومی بیمار: سلامت کلی بیمار عامل مهمی در میزان موفقیت ایمپلنت دندان است. مشکلاتی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و اختلالات خودایمنی می‌توانند بر بهبود محل جراحی و ادغام ایمپلنت با استخوان فک تأثیر بگذارند. به عنوان مثال میزان موفقیت ایمپلنت در بیماران مبتلا به دیابت کنترل‌شده بسیار بالاتر از بیماران دیابتی با شرایط کنترل‌نشده است.
۲. سلامت دهان و دندان: سلامت دهان بیمار نیز فاکتور بسیار مهمی در نرخ موفقیت ایمپلنت دندان است. به عنوان مثال، بیماری پریودنتال می‌تواند بر میزان بقای ایمپلنت‌های دندان تأثیر منفی بگذارد. به همین خاطر است که دندانپزشکان قبل از شروع جراحی ایمپلنت به درمان مشکلات دهانی از جمله بیماری پریودنتال می‌پردازند.
۳. عفونت: بروز عفونت یا التهاب در اطراف پایه ایمپلنت (پری ایمپلنتیت) یکی از رایج‌ترین دلایل شکست ایمپلنت است.
۴. تراکم و کیفیت استخوان: تراکم و کیفیت استخوان فکی که قرار است ایمپلنت در آن قرار بگیرد نیز حائز اهمیت است. یکی از عواملی که باعث شکست ایمپلنت می‌شود، پایین بودن تراکم و کیفیت استخوان فک بیمار است. حجم استخوان کافی برای حمایت از ایمپلنت ضروری است. بیمارانی که استخوان فک ضعیف و ناکافی دارند، در اغلب موارد قبل از دریافت ایمپلنت دندان به عمل پیوند استخوان نیاز پیدا خواهند کرد.
۵. مهارت و تجربه جراح: مهارت و تجربه دندانپزشک ایمپلنت، نقش قابل‌توجهی در نتیجه جراحی دارد. دندانپزشکان باتجربه، جراحی را با دقت بالاتری انجام می‌دهند و خطر عوارض را به حداقل می‌رسانند که همین امر، احتمال هم‌جوشی موفق پایه ایمپلنت با استخوان فک را به حداکثر می‌رساند.
۶. تکنیک جای‌گذاری ایمپلنت: تکنیک کاشت پایه ایمپلنت می‌تواند بر میزان موفقیت ایمپلنت دندان تأثیر بگذارد. تکنیک‌های کاشت پیشرفته، مانند جراحی ایمپلنت با هدایت کامپیوتری، امکان قرارگیری دقیق، کاهش خطر آسیب دیدن ساختارهای اطراف و اطمینان از یکپارچگی بهینه ایمپلنت را فراهم می‌کند.
۷. متریال ایمپلنت: مواد مورد استفاده در ساخت ایمپلنت نیز در میزان موفقیت ایمپلنت دندان و ماندگاری آن تأثیر می‌گذارند. ایمپلنت‌های تیتانیوم به دلیل سازگاری زیستی بالا و استحکام مطلوب، بسیار متداول هستند. ایمپلنت‌های زیرکونیا برای افرادی که نسبت به فلزات آلرژی دارند، گزینه مناسبی هستند.
۸. سطح ایمپلنت: ویژگی‌های سطحی ایمپلنت نیز بر نحوه ادغام آن با استخوان فک تأثیر می‌گذارد. سطوح ناهموار یا متخلخل ایمپلنت، چسبندگی استخوان به ایمپلنت را تقویت کرده و باعث پایداری و طول عمر بهتر آن می‌شود.
۹. طراحی ایمپلنت: طراحی ایمپلنت از جمله شکل و اندازه آن باید متناسب با آناتومی دهان بیمار باشد. سفارشی‌سازی و انتخاب طرح ایمپلنت مناسب می‌تواند به میزان قابل‌توجهی بر درصد موفقیت ایمپلنت تأثیر بگذارد.
۱۰. مراقبت‌های فوری پس از جراحی: مراقبت مناسب بلافاصله پس از جراحی ایمپلنت اهمیت بسیاری دارد. بیماران باید دستورالعمل‌های دندانپزشک ایمپلنت را به دقت دنبال کنند تا از عوارضی مانند عفونت که می‌تواند موفقیت ایمپلنت را به خطر بیندازند، اجتناب نمایند.
۱۱. مراقبت درازمدت: مراقبت از ایمپلنت در درازمدت شامل چکاپ‌های دندانپزشکی منظم و همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان است. مسواک زدن منظم، کشیدن نخ دندان و استفاده از دهان‌شویه‌های تجویزی دندانپزشک، میزان موفقیت ایمپلنت دندان را افزایش می‌دهد.
۱۲. سیگار کشیدن: یکی از مؤثرترین عواملی که باعث شکست ایمپلنت می‌شود، استعمال دخانیات است. نیکوتین این محصولات، جریان خون به لثه‌ها را مختل می‌کند، بهبودی را به تأخیر می‌اندازد و خطر شکست ایمپلنت را افزایش می‌دهد. به همین خاطر به بیماران توصیه می‌شود از چند هفته قبل از جراحی تا سه ماه پس از کاشت ایمپلنت، سیگار را ترک کنند.
۱۳. رژیم غذایی: پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم به بهبود سلامت عمومی کمک می‌کند و از این طریق بر موفقیت ایمپلنت تأثیر مثبت می‌گذارد. دریافت مواد مغذی کافی مانند کلسیم و ویتامین D برای سلامت استخوان حیاتی است و باعث یکپارچگی بهتر ایمپلنت و افزایش ماندگاری آن می‌شود.
۱۴. فعالیت بدنی: پرداختن به فعالیت‌های بدنی شدید که ممکن است دهان را در معرض آسیب و ضربه قرار دهد، باید با احتیاط انجام شود. بیمارانی که در ورزش‌های پربرخورد شرکت می‌کنند، باید در طول ورزش از محافظ‌های دهانی برای محافظت از ایمپلنت‌های خود استفاده نمایند.
۱۵. سن بیمار: در حالی که ایمپلنت‌های دندانی برای افراد بالغ بالای ۱۸ سال مناسب هستند؛ اما برخی عوامل مرتبط با سن می‌توانند بر ماندگاری آنها تأثیر بگذارند. افراد مسن ممکن است مشکلاتی مانند پوکی‌استخوان داشته باشند که تراکم استخوان را کاهش می‌دهد. در مقابل، بیماران جوان‌تر معمولاً کیفیت استخوان بهتری دارند؛ اما دندانپزشک باید قبل از جراحی ایمپلنت از رشد کامل استخوان فک آنها مطمئن شود.
۱۶. زمان کاشت ایمپلنت: زمان جراحی ایمپلنت پس از کشیدن دندان نیز بر درصد موفقیت ایمپلنت تأثیر می‌گذارد. کاشت فوری ایمپلنت (درست پس از کشیدن دندان) برای برخی بیماران مناسب‌تر است؛ اما در بعضی موارد توصیه می‌شود که کاشت ایمپلنت را به پس از بهبودی کامل محل کشیدن دندان موکول کنید. یک متخصص ایمپلنت با بررسی وضعیت فک بیمار و سایر فاکتورها می‌تواند بهترین زمان جراحی ایمپلنت را تعیین کند.
۱۷. ابزارهای تشخیصی: استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته مانند تصویربرداری سه‌بعدی و توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی (CBCT) امکان ارزیابی دقیق آناتومی دهان بیمار را فراهم می‌کند. این کار به برنامه‌ریزی بهتر و اجرای جراحی ایمپلنت با دقت بالاتر کمک می‌نماید.
۱۸. تکنیک‌های نوآورانه: روش‌های نوآورانه‌ای مانند پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و لیزردرمانی، بازسازی بافت را تسریع می‌کنند و التهاب را کاهش می‌دهند. به‌کارگیری این فناوری‌ها در تقویت روند بهبودی و افزایش میزان موفقیت ایمپلنت‌های دندانی نقش دارد.
نکاتی برای افزایش میزان موفقیت ایمپلنت دندان
از آنجایی که ایمپلنت دندان یک درمان زمان‌بر و پرهزینه است، بهتر است تمام تلاشتان را برای موفقیت‌آمیز بودن آن انجام دهید. در حالیکه برخی از عوامل مؤثر بر درصد موفقیت ایمپلنت تحت کنترل شما نیستند؛ اما همچنان موارد بسیاری وجود دارد که می‌توانید مدنظر قرار دهید. مهم‌ترین نکات مؤثر در افزایش نرخ موفقیت ایمپلنت عبارت‌اند از:
- تمیز نگه‌داشتن لثه‌ها و دندان‌ها
- چکاپ‌های دندانپزشکی منظم
- ترک سیگار و توجه به اثرات سیگار روی ایمپلنت دندان
- اجتناب از دندان‌قروچه و استفاده از نایت گارد
- رعایت دستورالعمل‌های جراح پس از عمل
- پیروی از رژیم غذایی متعادل و سالم
- انتخاب متخصص ایمپلنت باتجربه و معتبر
- کنترل مشکلات پزشکی فعلی مانند دیابت و بیماری قلبی
- دریافت درمان‌های اضافی مانند پیوند استخوان و لیفت سینوس (در صورت توصیه جراح)
کلام آخر
میزان موفقیت ایمپلنت دندان بسیار بالاست؛ اما از فردی به فرد دیگر متفاوت است. عوامل مختلفی نظیر وضعیت سلامت عمومی و سن بیمار، مهارت و تخصص جراح، رژیم غذایی و سیگار کشیدن همگی بر درصد موفقیت ایمپلنت دندان تأثیر منفی می‌گذارند. آگاهی از عواملی که باعث شکست ایمپلنت می‌شود و تلاش برای کنترل آنها به افزایش نرخ موفقیت ایمپلنت‌های دندانی در کوتاه‌مدت و درازمدت کمک می‌کند.
منابع:
https://connect.aaid-implant.org/blog/success-rate-dental-implants
https://ilovemydds.com/factors-affecting-survival-rate-of-dental-implants/