دندان‌ها علاوه بر اینکه نقش مهمی در زیبایی ما دارند، در سلامت کلی بدن ما هم بی‌تأثیر نیستند. از دست دادن دندان می‌تواند منجر به رژیم غذایی نامناسب، کاهش عزت نفس، مشکل در صحبت کردن و در کل کاهش کیفیت زندگی شود. اما می‌توانید با ترکیبی از کار‌های روتین ساده مراقبتی و بهداشتی از این کابوس ر‌ها شوید. ما در این مقاله درباره علل مهم و بیماری‌هایی که موجب افتادن دندان می شوند و روش‌های پیشگیری صحبت می‌کنیم.
دلایل مهم از دست دادن دندان ها
دلایلی که موجب از دست دادن دندان‌های می‌شود به عوامل بیرونی و درونی تقسیم می‌شوند.
مهمترین دلایل درونی از دست دادن دندان شامل پوسیدگی‌های درمان نشده (خراب شدن دندان)، پریودنتیت (بیماری لثه همراه با از دست دادن استخوان) و سیگار کشیدن است. از مهمترین دلایل بیرونی این عارضه نیز می‌توان به ضربه به فک و شکستن دندان‌ها اشاره کرد.
تحقیقات گسترده در کشور در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ نشان می‌دهد حدود ۱ نفر از هر ۸ نفر (۱۳٪) بزرگسالان ۶۵ ساله و بالاتر دچار از دست دادن کامل دندان شده‌اند.
اگر دچار مشکلات دندانی شوید و آنها را به موقع درمان نکنید درصد از دست دادن دندان‌ها در شما بیشتر است. با از دست دادن دندان ها علاوه بر کاهش زیبایی، متقبل هزینه های بیشتری همچون هزینه کاشت ایمپلنت دندان خواهید شد.
| عامل خطر | توضیحات | ارتباط با از دست دادن دندان | |
| سن | بالا رفتن سن | خطر از دست دادن دندان را افزایش می دهد | |
| جنسیت | زن | خطر بیشتری نسبت به مردان دارد | |
| سطح تحصیلات | سطح تحصیلات پایین تر | قوی ترین ارتباط، داشتن سطح تحصیلات پایین تر با تعداد بیشتری از دندان های از دست رفته مرتبط است | |
| شاخص توده بدنی (BMI) | BMI بالاتر | ریسک آن را افزایش می دهد. | |
| سطح قند خون ناشتا (FBG) | سطح FBG بالاتر | خطر افتادگی دندان را به ویژه در افراد مسن افزایش می دهد | |
| وضعیت سیگار کشیدن | سیگاری فعلی یا قبلی | ریسک آن را افزایش می دهد. | |
| مدت سیگار کشیدن | مدت طولانی تر سیگار کشیدن | خطر از دست دادن دندان را افزایش می دهد | |
| دفعات مسواک زدن دندان | مسواک زدن کمتر از دو بار در روز | خطر آن را افزایش می دهد. | |
| معاینات دندانپزشکی | معاینات کمتر (بیش از یک سال از آخرین معاینه) | خطر از دست دادن دندان را به ویژه در افراد مسن افزایش می دهد | |
چه کسانی در معرض خطر از دست دادن دندان هستند؟
برخی از گروه‌ها و افراد بیشتر در معرض دست دادن دندان‌هایشان هستند.
- افرادی که درآمد پایین‌تری دارند در مقایسه با افراد با درآمد بالاتری دارند ۳ برابر بیشتر دچار افتادگی دندان های دائمی می‌شوند. (عدم مراجعه به دندانپزشک و … )
- افراد و بزرگسالان مسنی که تحصیلات کمی دارند یا بی‌سواد هستند.
- افرادی که از نژاد سیاه پوست غیر اسپانیایی تبار هستند.
- کسانی که دچار شرایط مزمن بیماری هستند.
- آن‌هایی که دخانیات مصرف می‌کنند مثل سیگار و قلیان
- کسانی مواد اعتیاد‌آور مصرف می‌کنند.
- ورزشکاران حرفه ای که احتمال آسیب های فکی در آنها بیشتر است.
امیدواریم شما جزء این گروه افراد قرار نگرفته باشید. اما بازهم جای نگرانی نیست. با رعایت برخی اصول می‌توانید از این گنج در بدنتان مراقب کنید.
چه بیماری‌هایی می‌تواند موجب افتادن دندان‌ها شود؟
از دست دادن کامل یا شدید دندان در بین بزرگسالانی که شرایط زیر را دارند نسبت به افرادی که این شرایط را ندارند) حداقل ۵۰ درصد بیشتر است:
- وضعیت عمومی سلامت ضعیف یا متوسط
- بیماری‌های قلبی عروقی
- دیابت نوع دو
- آمفیزم
- آسم
- آرتریت روماتوئید
- بیماری و مشکلات کبدی
- سابقه سکته مغزی
- سرطان دهان
- پوکی استخوان
- سندروم‌دان
- بیماری‌های لثه مثل تحلیل یا عفونت
- عفونت‌های دندانی مزمن و شدید
عوارض افتادن دندان‌های دائمی
- با اینکه امروزه روش‌های بسیار مؤثری برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته وجود دارد، اما نباید فکر کنید که نداشتن چند دندان، به خصوص دندان‌هایی که در معرض دید نیستند، مشکلی ایجاد نمی‌کند. عوارض زیر ناشی از دست دادن دندان‌ها است:
- جابه جایی دندان‌های اطراف
- دشواری در جویدن
- تحلیل رفتن استخوان فک
- لق شدن دندان‌های سالم
- فرورفتگی لثه و بیماری پریودنتال
- کاهش سلامت دهان و دندان
- بروز مشکلات گوارشی
- تغییر در ظاهر صورت
روش‌های درمانی دندان‌های از دست رفته
بسته به اینکه به چه علتی دندان‌های شما از بین رفته، درمان نیز متفاوت است. برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته، روش‌های زیر توصیه می‌شود
- کاشت دست دندان کامل
- ایمپلنت دندان
- بریج دندانی
بریج دندانی
چه کار کنیم تا دندان‌هایمان نیفتد
افتادگی دندان های دائمی تا حد زیادی قابل پیشگیری است. پیروی از موارد زیر به شما در جلوگیری از افتادن دندان های دائمی کمک می‌کند:
- مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز برای از بین بردن پلاک و جرم از دندان‌ها و لثه‌ها
- برای معاینات و جرم‌گیری حرفه‌ای دندان‌ها به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید، حتی اگر مشکلی ندارید.
- از یک رژیم غذایی سالم و متعادل که سرشار از ویتأمین‌ها و مواد معدنی ضروری و بدون قند باشد، پیروی کنید
- از سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل خودداری کنید.
- اگر بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا پوکی استخوان دارید، آنها را به طور مؤثر کنترل کنید.
با رعایت این نکات می‌توانید به حفظ سلامت لثه‌ها و دندان‌های خود و جلوگیری از افتادن دندان ها در آینده کمک کنید.
نتیجه‌گیری
شما به دلایل مختلفی ممکن است دندان‌های دائمی خود را از دست دهید، مثل ابتلا به بیماری‌های لثه، حوادث بیرونی و یا ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت. ترکیبی از مراقبت‌های بهداشتی دهان، مراقبت کلی از خود و مراقبت‌های دندانپزشکی حرفه‌ای می‌تواند علاوه بر پیشگیری از دست دادن دندان، از بروز هزینه‌های گزاف جایگزینی دندان‌های از دست رفته مثل ایمپلنت یا بریج بکاهد.