پوسیدگی عامل اصلی به مخاطره افتادن سلامت دندان ها و شروع درمان های پیچیده دندانپزشکی می باشد .همواره پیش گیری از ایجاد پوسیدگی، بسیار با ارزش تر از درمان آن بوده و علاوه بر هزینه مالی کمتر، نتایج بهتری را نیز به همراه دارد و ناراحتی و درد ، و زمان مورد نیاز برای درمان را کاهش می دهد.
در طول سالیان متمادی انواع روش های پیش گیری از پوسیدگی توسط دولت ها و دندانپزشکان مورد آزمایش و ارزیابی قرار گرفت. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده، 2 روش فیشور سیلانت و فلوراید تراپی ،مقبولیت و محبوبیت بیشتری یافتند.
فیشورسیلانت یا شیارپوش:
شیار های عمیق روی سطح جونده دندان ها،شایع ترین نواحی پوسیدگی از کودکی تا اواخرنوجوانی می باشد.(بعد از دوران نوجوانی،نواحی بین دندانی،شایع ترین محل پوسیدگی خواهند بود).
این شیار ها با توجه به شکل آنها،محل مناسبی برای تجمع باکتری های پوسیدگی زا هستند و از آنجا که با روش های معمول قابل تمیز کردن نمی باشند،به بهترین محل برای ایجاد پوسیدگی تبدیل می شوند.
فیشورسیلانت یک روش درمانی بسیار ساده است که از طریق مسدود کردن دهانه شیار های عمیق دندان،مانع از تجمع باکتری ها می شود ود در نتیجه از بروز پوسیدگی جلوگیری می نماید.
فیشورسیلانت برای کدام دندانها مناسب است؟
دندان های شیری یا دائمی که دارای شیار های عمیق در سطح جونده باشند،به شرط آنکه قبلا در آن شیار ها پوسیدگی ایجاد نشده باشد.در صورت وجود پوسیدگی،ابتدا می بایست ناحیه پوسیده به صورت مجزا درمان و ترمیم شود.
روش درمان:
درمان فیشورسیلانت نیاز به تزریق بی حسی ندارد
1:تمیز کردن سطح دندان.ابتدا سطح دندان توسط برس و یا فرز دندانپزشکی تمیز میشود.
2:آماده سازی سطح دندان.در مرحله بعد،سطح دندان و شیار ها جهت اتصال ماده فیشورسیلانت به دندان،توسط مواد مخصوص آماده سازی می شود
3: در مرحله بعد، ماده فیشورسیلانت (که معمولا یک رزین کامپوزیت است)،در محل شیار ها قرار داده می شود و توسط دستگاه لایت کیور ، ست می گردد.
4:در انتها اضافات ماده فیشورسیلانت برداشته شده و سطح دندان تنظیم و پالیش می شود.
توصیه ها و عوارض بعد از انجام فیشورسیلانت:
1:احساس بلندی.در صورتی که بعد از پایان درمان،احساس بلندی روی دندان داشتید،برای پیش گیری از شکستن ماده فیشورسیلانت ،در اولین فرصت به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.
2:شکسته شدن ماده فیشور سیلانت.در صورتی که ماده فیشورسیلانت دچار پریدگی یا شکستگی شد و یا روی دندان احساس تیزی کردید،جهت بررسی و اصلاح به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.
3:معاینات دوره ای.توصیه می شود جهت بررسی و اطمینان از سالم بودن، ترمیم های فیشورسیلانتبه صورت دورای(معمولا سالانه) مورد بررسی و معاینه قرار بگیرند.
فلوراید تراپی
باکتری از طریق دریافت قند از محیط دهان و تبدیل آن به اسید،باعث حل شدن ساختار معدنی دندان شده و پوسیدگی ها را به وجود می آورند.در صورت وارد شدن یون فلوراید به ساختار معدنی دندان،مقاومت دندان ها به اسید به مقدار زیادی افزایش می یابد.
3 روش اصلی برای جذب فلوراید در ساختار دندان ها وجود دارد:
*روش دریافت سیستمیک: یعنی فلوراید از طریق مصرف آب یا غذا وارد بدن شده و جذب دندان ها شود.این روش در مورد دندان های رویش نیافته موثر بوده و بعد از رویش دندان ها تاثیری ندارد.ضمنا باید توجه داشت که مصرف بیش از اندازه فلوراید خوراکی می تواند باعث ایجاد بد رنگی در دندان ها (فلوروزیس) شود.
*خمیر دندان و دهانشویه ها: مقدار مناسبی از فلوراید در خمیر دندان و دهانشویه های موجود در بازار وجود دارد که مصرف مداوم آنها به مقاوم شدن دندان ها به پوسیدگی کمک می کند.توجه داشته باشید که خمیر دندان مناسب کودکان می بایست بدون فلوراید باشد.زیرا مکانیسم بلع در کودکان کامل نشده و ممکن است بلعیدن خمیر دندان فلوراید دار ،باعث بروز علائم مسمومیت با فلوراید یا تغیر رنگ دندان های آن ها شود.
*فلوراید تراپی: در این روش فلوراید با غلظت بسیار بالا (1000 برابر خمیر دندان یا دهانشویه ها)،به صورت مستقیم به روی دندان قرار می گیرد.با توجه به ایزوله کردن محیط توسط دندانپزشک و وجود ساکشن های قوی، نگرانی های مربوط به کودکان به صورت کامل کنترل می شود.
روش درمان:
انجام فلوراید ترپی نیاز به بی حسی ندارد.توصیه می شود قبل از انجام فلورای تراپی،دندان ها را با دقت مسواک بزنید.تمیز بودن سطح دندان باعث جذب بیشتر فلوراید م یشود
1:ابتدا سطح دندان توسط برس تمیز می گردد
2:در مرحله بعد دندان ایزوله شده و از تماس با بزاق و مایعات دهان محافظت میشوند
3:در نهایت فلوراید با غلظت بالا توسط برس مخصوص به روی دندان ها گذاشته می شود.
توصیه های بعد از انجام فلوراید تراپی:
1:بعد از انجام فلوراید تراپی تا 2 ساعت از خوردن و آشامیدن پرهیز نمایید
2: بعد از انجام فلوراید تراپی تا روز بعد ،ترجیحا مسواک نزنید.(توصیه می شود قبل از انجام فلوراید تراپی،به دقت دندان ها مسواک زده شوند).
3:بعد از انجام فلوراید تراپی ممکن است دندان ها مقداری زرد تر به نظر برسند.ای موضوع موقتی بوده و مربوط به رنگ فلوراید قرار گرفته بر روی دندان شما میباشد که ظرف چند روز مرتفع می گردد.
